نام او با درختان طولانی‌ترین خیابان تهران گره خورده است (دیروز همین‌جا)
آرش امجدی
به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز یکشنبه چهارم دی‌ماه 1401 خورشیدی، 280اُمین روز سال جاری، برابر است با اول جمادی‌الثانی 1444 هجری قمری و بیست و پنجم دسامبر 2022 میلادی.
70 سال پیش در چنین روزی در سال 1331، کریم ساعی درگذشت.
کریم ساعی، مؤسس رشته جنگلداری در ایران، پایه‌گذار «سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران»، بنیانگذار اولین تشکیلات منسجم جنگلبانی ایران و اولین استاد علم جنگل‌شناسی در دانشگاه تهران است.
کریم ساعی در سال 1289 در مشهد به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهی را در مدرسه عالی فلاحت تهران گذراند و با مدرک مهندسی در سال ۱۳۱۰ فارغ‌التحصیل شد. وی در دوره اعزام دانشجویان به خارج از کشور پذیرفته شد و برای مدت 2 سال به «مونپلیه» در «انستیتو اگرونومیک فرانسه» رفت و در آن جا با درجه ممتاز فارغ‌التحصیل گردید. موفقیت‌های تحصیلی ساعی موجب شد مجله علمی ـ تخصصی فرانسه او را به عنوان یکی از چهره‌های شاخص «علم جنگل» در آن سال‌ها معرفی کند. مهندس ساعی پس از آن‌که در سال ۱۳۱۶ گواهینامه فوق لیسانس را در رشته «آمار جنگل» از دانشگاه برکلی کالیفرنیا گرفت، به ایران بازگشت. با تأسیس «دایره جنگل» در ۱۳۱۷ به عنوان اولین نهاد مدیریت جنگل‌ها در کشور، مهندس ساعی ریاست آن را برعهده گرفت. بر اثر فعالیت‌ها و اقدامات پر تلاش او، یک سال بعد این نهاد کوچک به «اداره جنگلبانی» و بعدها به «اداره کل جنگل‌ها» ارتقاء پیدا کرد. در همان سال‌ها او و همکارانش قوانین و مقررات جنگل را تدوین کرده به تصویب مجلس شورای ملی آن زمان رساندند.
کریم ساعی موفق شد در سال ۱۳۲۵ برای نخستین بار مساحتی از جنگل‌های ایران را تخمین بزند و در سال ۱۳۲۷ جلد اول و در سال ۱۳۲۹ جلد دوم کتاب «جنگل‌شناسی» را منتشر کند. با نشر این کتاب، اساس اطلاعات علمی جنگلبانان کشور پی‌ریزی شد. مهندس ساعی پیشنهاد کرد در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران «رشته جنگل» ایجاد شود. پس از اجرا شدن این پیشنهاد، خود نیز به عنوان استاد در این دانشکده مشغول به کار شد. با تلاش‌های او، از سال ۱۳۲۴ پس از انتقال دانشکده کشاورزی از مدرسه فلاحت به دانشگاه تهران، رشته جنگل توسعه بیشتری پیدا کرد. ساعی با تأسیس «بنگاه جنگل‌ها» در سال ۱۳۲۸، با سمت رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل این بنگاه، مشغول فعالیت شد. همچنین در 15 آذر ۱۳۲۸ نشریه مخصوص کارکنان بنگاه جنگل‌ها را با عنوان «خبرنامه بنگاه جنگل‌ها» منتشر کرد.
مهندس کریم ساعی در 4 دی ماه 1331 هنگام بازگشت از شیراز به تهران، در اثر سانحه سقوط هواپیما در 42سالگی شمع وجودش خاموش گشت. او وصیت کرده بود در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران به خاک سپرده شود. کسانی که در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران تحصیل کرده‌اند، مزار پایه‌گذار جنگلداری علمی ایران را در پناه سایه درختان کهنسال این دانشکده نظاره کرده‌اند. تندیس بنیانگذار دانش جنگلداری در ایران، در «بوستان ساعی» تهران که با نام خود وی نامگذاری شده و در آن بر روی نیمکتی نشسته، قرار دارد.
کارها و آثار ماندگار مهندس کریم ساعی، هنوز پس از سال‌های طولانی زنده و پر طراوت هستند. «بوستان ساعی» و «درختان تناور خیابان ولیعصر تهران»، به همت، ابتکار و طراحی او شکل گرفته‌اند. استاد کریم ساعی کسی بود که اهمیت توسعه فضای سبز شهری در تهران را یادآور شد و در جهت کشت گونه‌های عرعر، سرو، کاج و چنار در تهران و اطراف آن کوشش کرد؛ چرا که این درختان را به منزله شش‌های یک شهر صنعتی می‌دانست.
مهندس کریم ساعی را «پدر جنگلبانی ایران» نام داده‌اند.
محقق، نویسنده و گوینده: آرش امجدی
تهیه‌کننده: انسیه سمیع‌پور
انتهای پیام/
