حسین لرزاده؛ استاد معماری سنتی و از مفاخر فرهنگی ایران
آرش امجدی
به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز آدینه بیست‌وچهارم شهریور ماه 1402 خورشیدی، یکصد و هفتادونهمین روز سال جاری، برابر است با پانزدهم سپتامبر 2023 میلادی و بیست‌ونهم صفر 1445 هجری قمری.
19 سال پیش در چنین روزی در سال 1383، حسین لرزاده ـ استاد معماری سنتی و از مفاخر فرهنگی ایران ـ بدرود زندگی گفت.
یادگیری مجسمه سازی، نقاشی و معماری
حسین لرزاده در سال 1285 در تهران متولد شد. پدرش ـ استاد محمد لرزاده ـ از معماران بنام عصر ناصری و از همکاران حاج حسن «صنیع‌دیوان» بود. حسین لرزاده تحصیلات خود را پس از مکتبخانه و دوره ابتدایی، در «دبیرستان سلطانی» واقع در پل امیر بهادر ادامه داد، ولی بعد آن جا را ترک کرد و به «مدرسه کمال الملک» رفت و یک سال و نیم در کنار قالبگیری و قالبسازی، به آموختن فن مجسمه‌سازی پرداخت. سپس محضر «سید محمدتقی نقاش باشی» را درک کرد. در طول این مدت، نزد پدر نیز شاگردی می‌کرد و فن معماری را هم می‌آموخت.
احداث نقاشخانه و آغاز به کار معماری
با روی کار آمدن رضا شاه، کارگاه کوچکی به نام «نقاشخانه حسین لرزاده» جنب مسجد مجدالدوله (بین چهارراه حسن آباد و گذر تقی خان) دائر کرد. در 1305 به دعوت استاد «جعفرخان کاشی» که دست اندر کار ساختن عمارت سنگی «تپه علی‌خان» در «سعدآباد» بود، به کار نقاشی در یکی از اتاق‌های این عمارت مشغول شد. پس از آن، طراحی و ساخت سردر ایرانی برای «بانک شاهی» واقع در میدان توپخانه (بانک تجارت کنونی) را به انجام رساند. رسمی‌سازی سردر «مدرسه دارالفنون» و «بالکن پیرایش» در ابتدای خیابان لاله زار و «مطبعه یمنی» در خیابان فردوسی و تعمیر عمارت «مجلس شورای ملی»، از آثار استاد لرزاده است.
کار در آرامگاه فردوسی و ساخت مسجدهای متعدد
استاد لرزاده در سال 1311 برای ساختن «آرامگاه فردوسی» به توس رفت و مدتی با عمادالکتاب ـ که برای خطاطی اشعار و نوشته‌های مقبره حکیم توس به آنجا رفته بود ـ همدم و محشور شد و نزد او مشق خط کرد. لرزاده پس از اتمام کار آرامگاه فردوسی، به تهران بازگشت و گنبد«کاخ مرمر» را ساخت. همچنین به درخواست آیت الله بروجردی، «مسجد اعظم» قم را طرح‌ریزی و اجرا کرد. استاد لرزاده در طول زندگی خود مجموعاً بر روی 842 مسجد کار کرد که از آن میان می‌توان در تهران «مسجد لرزاده» در خیابان لرزاده؛ خیابان خراسان، «مسجد مهدیه» در خیابان ری، «مسجد امام حسین» در خیابان امام حسین، «مسجد فخریه» در خیابان امیریه و «مسجد سپهسالار» در خیابان بهارستان را نام برد.
استاد حسین لرزاده ـ معمار سنتی ـ در 24 شهریور 1383 در 98 سالگی در تهران شمع وجودش خاموش گشت.
خانه استاد حسین لرزاده 
کتاب «ماجرای معماری سنتی ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» به روایت استاد حسین لرزاده به کوشش «حسین مفید» و «مهناز «رئیس زاده» منتشر شده است. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سال‌ها خدمات علمی و فرهنگی، استاد حسین لرزاده را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرده است.
بازنویسی، تنظیم و اجرا: آرش امجدی
تهیه‌کننده رادیویی: انسیه سمیع پور
کانال تلگرام «دیروز همین‌جا»:
https://t.me/diroozhaminja
انتهای پیام/
برچسب ها
