۱۴۰۳/۰۲/۱۷
دیروز همین‌جا، پنجم اسفند

روز مهندسی؛ زادروز مهندس پرآوازه ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی

بنیانگذاری رصدخانه مراغه توسط خواجه نصیرالدین طوسی، نمونه‌ای عالی از مدیریت دانش، سرپرستی و برنامه‌ریزی و راهبرد علمی است.
روز مهندسی؛ زادروز مهندس پرآوازه ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی
لیست صوت ها
1 -دیروز همین‌جا، 5 اسفند_74099354

به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز آدینه پنجم اسفندماه 1401 خورشیدی، 341اُمین روز سال جاری، برابر است با سوم شعبان 1444 هجری قمری و بیست و چهارم فوریه 2023 میلادی.

 امروز، «روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندسی» است.

تولد، دوران جوانی و تألیف «خلاق ناصری»

822 سال پیش در چنین روزی در سال 579، خواجه نصیرالدین طوسی ـ از دانشمندان بزرگ‌ ایرانی ـ به دنیا آمد. محمد بن محمد بن حسن طوسی، مشهور به «خواجه نصیرالدین طوسی»، «محقق طوسی»، «استادالبشر»، «عقل حادی عشر» و «معلم ثالث»، در 5 اسفند سال 579 زاده شد. بسیاری او را متولد طوس و بعضی دیگر متولد روستای چهرود (چاه رود) ـ در حوالی شهر قم ـ می‌دانند. نیز گفته‌اند در روستای چهرود ساوه تولد یافته و در کودکی همراه پدرش به طوس که در آن زمان یکی از کانون‌های دانش بود رهسپار گردید و بیشتر عمر خود را در آن شهر گذرانید. به همین جهت منسوب و معروف به طوسی شده است. خواجه نصیرالدین طوسی در دوران پرفراز و نشیبی از تاریخ ایران می‌زیست. دوران جوانی او مصادف با لشکرکشی وحشت‌بار مغول به ایران بود و خواجه در این مدت به قهستان نزد ناصرالدین محتشم فرمانروای اسماعیلیان رفت. در این دوره، کتابی اخلاقی پدید آورد و با اهدای آن به ناصرالدین محتشم، آن را «اخلاق ناصری» نام نهاد.این دانشمند برجسته، بخشی از آثار گران‌سنگ خود را در دوره‌ حضور در میان اسماعیلیان و در «قلعه‌ الموت» تألیف کرد. 

رصدخانه مراغه و مدیریت بی‌مانند خواجه نصیرالدین 

بخش دیگری از زندگی خواجه، از زمان پیوستن او به دستگاه هلاکوی مغول، پس از براندازی اسماعیلیان آغاز می شود. پس از آن‌که هلاکو خان مراغه را به پایتختی برگزید، خواجه نصیرالدین فعالیت خود را برای ساخت «رصدخانه‌ مراغه»، در سال 657 آغاز کرد. کوشش خواجه در ساخت «رصدخانه‌ مراغه» را می‌توان نمونه‌ای عالی از مدیریت دانش، سرپرستی و برنامه‌ریزی و راهبرد علمی به شمار آورد. خواجه نصیرالدین طوسی همچنین در این رصدخانه، نسلی بین‌المللی از دانشمندان ستاره‌شناس را پرورش داد که اندیشه‌ هر یک از آن‌ها بر تکوین بخشی از نجوم جهانی اثر گذاشت.

آثار مکتوب

خواجه نصیرالدین از دانشمندان کثیرالتألیف بود. «تحریر مجسطی»، «رساله فی‌ الجبر و المقابله»، «تذکره فی‌ الهیئه»، «زیج ایلخانی»، «رساله‌ معینیه» و «رساله فی ماهیه العلم و العالم و المعلوم»، بخشی از آثار این دانشمند بزرگ ایرانی به زبان‌های عربی و فارسی است.

امروز 5 اسفند، به مناسبت سالروز تولد این دانشمند برجسته‌ ایرانی، «روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندسی» نام گرفته است.

 

بازنویسی، تنظیم و اجرا: آرش امجدی

تهیه‌کننده: انسیه سمیع‌ پور

موسیقی استفاده‌شده در این پادکست:

آلبوم: بر تارک سپیده

آهنگساز (تنظیم‌کننده): ارسلان کامگار

تکنواز کمانچه: اردشیر کامگار

کانال تلگرام «دیروز همین‌جا»: https://t.me/diroozhaminja

انتهای پیام/

نظر خود را درباره این خبر ثبت نمائید