یکصد و هشتمین سال اعلام بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول

به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ 108 سال پیش در چنین روزی در سال 1293، دولت ایران در جریان جنگ جهانی اول اعلام بی‌طرفی کرد.

از رویدادهای مهم در دوره‌ زمامداری میرزا حسن مستوفی‌الممالک ـ رئیس‌الوزراء احمد شاه قاجار ـ جنگ جهانی اول بود. گسترش جنگ بر وضع داخلی همه کشورهای جهان به ویژه ایران ـ که از موقعیت استراتژیک و سیاسی خاصی برخوردار بود ـ تأثیر گذاشت. از این رو دولت مستوفی‌الممالک که 18 روز پس از شروع جنگ جهانی اول تشکیل شده بود، با تصویب مجلس شورای ملی، برای حفظ مملکت از هرگونه حادثه‌ای، «بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول» را در 10 آبان 1293 اعلام کرد.

مستوفی‌الممالک در بخشنامه‌­ای از تمام مأموران دولت خواست که فرمان را به موقع اجرا گذارند و کاری خلاف بی‌طرفی نکنند. لازمه­ حفظ بی‌طرفی ایران این بود که وضع یکسانی نسبت به متفقین و متحدین اِعمال کند و نمایندگان کشورهای در حال جنگ، در ایران اقدامی علیه هم نکنند، اما در عمل چنین نشد.

ضعف سیاسی حاکمان ایران در دوره­ جنگ جهانی اول، اوضاع آشفته­ داخلی ایران و جنگ‌افروزی و توسعه‌طلبی‌های کشورهای درگیر جنگ، موجب نقض بی‌طرفی ایران گردید. نیروهای انگلستان، روسیه و عثمانی با لشکرکشی به ایران و اشغال بخش‌های وسیعی از خاک کشورمان، خسارت‌های بسیاری به کشور و مردم ایران وارد کردند. در این اوضاع ایران عملاً به یکی از جبهه‌های جنگ جهانی اول تبدیل شده بود.

بخشی از مملکت را روس‌ها اشغال کرده بودند، بخشی دیگر تحت سلطه­ عثمانی بود و قسمتی نیز در تصرف انگلیس قرار داشت. مدتی بعد نیز نیروهای آلمان وارد خاک ایران شدند. دولت ایران کوشش کرد بی‌طرفی ایران حفظ شود، اما نه متفقین و نه متحدین توجهی به این امر نداشتند و پیوسته اهداف خود را حتی به قیمت نابودی استقلال ایران دنبال می‌کردند. حاصل این تجاوزها، قحطی و قتل و غارت مردم ایران بود.

منبع خبر: آرش امجدی

انتهای پیام/