یادی از دو پژوهشگر؛ غلامحسین صدیقی و ذبیح الله صفا

امروز شنبه نهم اُردی‌بهشت ماه 1402 خورشیدی، چهلمین روز سال جاری، برابر است با بیست و نهم آوریل 2023 میلادی و هشتم شوال 1444 هجری قمری.

32 سال پیش در چنین روزی در سال 1370، غلامحسین صدیقی ـ جامعه‌شناس ـ درگذشت.

تحصیل در مدارس تهران و اعزام به اروپا

غلامحسین صدیقی در سال 1284 در محله‌ سرچشمه‌ تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه‌ اقدسیه و دوران متوسطه را در مدرسه‌ آلیانس تهران گذراند. در 1308 همراه با محصلان اعزامی به اروپا رفت و تا 1315 موفق به گرفتن پنج مدرک دیپلم در رشته‌های: روان‌شناسی کودک، روان‌شناسی آموزش و پرورش، اخلاق، جامعه‌شناسی و تاریخ ادیان شد. سپس تحصیلات خود را ادامه داد و دانشنامه‌ دکتری گرفت.

حضور در کابینه مصدق و تدریس در دانشگاه

دکتر غلامحسین صدیقی پس از بازگشت به ایران، در کابینه‌ اول دکتر محمد مصدق در سال 1329، عهده‌دار وزارت پست و تلگراف و تلفن شد و در کابینه‌ دوم دکتر مصدق در 1332، وزارت کشور را در دست گرفت و تا کودتای 28 مرداد 1332 در این سمت باقی ماند. او سال‌ها ضمن تدریس در دانشگاه به فعالیت‌های علمی و اجتماعی نیز می‌پرداخت. دکتر غلامحسین صدیقی از آورندگان «دانش جامعه‌شناسی» به ایران و از بنیان‌گذاران «مؤسسه‌ تحقیقات اجتماعی وابسته به دانشگاه تهران» بود. آثار مکتوب متعددی از این استاد برجسته باقی مانده که بیشتر در زمینه‌ جامعه‌شناسی و تاریخ است.

استاد دکتر غلامحسین صدیقی، در 9 اردی‌بهشت 1370 در 86 سالگی در تهران شمع وجودش خاموش گشت.

                                                                                       ********************************************

24 سال پیش در چنین روزی در سال 1378، استاد دکتر ذبیح‌الله صفا ـ محقّق، مترجم و ادیب ـ بدرود زندگی گفت.

تحصیل تا مقطع دکتری و خدمات فرهنگی متعدد

ذبیح‌الله صفا در سال 1290 در شهمیرزاد سمنان به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و بابل گذراند. سپس در تهران تحصیلاتش را تا درجه‌ دکتری ادبیات ادامه داد و به استادی دانشگاه رسید. دکتر صفا در طول عمر فرهنگی خود سمت‌های فرهنگی مهمی را عهده‌دار شد و از این راه خدمات فرهنگی و اجتماعی بسیاری به انجام رساند؛ از آن میان: دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، رئیس دانشکده‌ ادبیات دانشگاه تهران، عضو هیأت علمی نمایندگی ایران در کنفرانس‌های عمومی سازمان یونسکو و نیز عضو پیوسته‌ فرهنگستان ایران.

آثار مکتوب

وی همچنین از سال 1312 همکاری خود را با بسیاری از مجلات فرهنگی کشور آغاز کرد که حاصل این همکاری، نگارش ده‌ها مقاله‌ تحقیقی در موضوعات ادبی، تاریخی و فلسفی بوده است. استاد صفا از محققانی ا‌ست که تحقیقات سودمندی در زمینه‌های تاریخ، فرهنگ و ادبیات فارسی به انجام رسانده که «تاریخ ادبیات ایران» در 5 مجلد، «تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی»، «حماسه‌سرایی در ایران»، «گنج سخن» در 3 مجلد و «مذاهب تشیع در ایران» از آن جمله‌اند.

استاد دکتر ذبیح‌الله صفا در سال 1354 در آلمان ساکن شد و به پژوهش و نگارش خود ادامه داد، تا این‌ که در 9 اردی‌بهشت 1378 در 88 سالگی در همان جا شمع وجودش خاموش گشت و در شهر لوبک آلمان در خاک آرمید.

بازنویسی، تنظیم و اجرا: آرش امجدی

تهیه‌کننده رادیویی: انسیه سمیع‌ پور

کانال تلگرام «دیروز همین‌جا»:

https://t.me/diroozhaminja

انتهای پیام/