مهدی حمیدی شیرازی؛ شاعر ملی

به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز آدینه بیست و سوم تیرماه 1402 خورشیدی، یکصدوشانزدهمین روز سال جاری، برابر است با چهاردهم جولای 2023 میلادی و بیست و پنجم ذی‌الحجه 1444 هجری قمری. 

 37 سال پیش در چنین روزی در سال 1365، مهدی حمیدی شیرازی ـ شاعر و ادیب معاصر ـ درگذشت.

تحصیلات اولیه و نخستین سروده‌ها

مهدی حمیدی شیرازی در سال 1293 در شیراز  متولد شد. پدرش ـ سید محمد‌حسن ثقه‌الاسلام ـ از بازرگانان معروف شیراز بود که در دوره‌ اول مجلس شورای ملی از سوی مردم این شهر به نمایندگی رسید. مادرش ـ سکینه آغازی ـ نیز از زنان شاعر و فعالان حقوق زنان بود که نخستین مدرسه‌ دخترانه را در شیراز بنیان گذاشت. حمیدی شیرازی تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند. در 1313 برای ادامه‌ تحصیل در تهران ساکن شد، به دانشسرای عالی رفت، در رشته‌ ادبیات فارسی به تحصیل پرداخت و در 1316 دانشنامه‌ لیسانس گرفت. بعد به استخدام اداره‌ فرهنگ درآمد و به شیراز بازگشت. در 1317 نخستین مجموعه شعر خود را با نام «شکوفه‌ها یا  نغمه‌های جدید» منتشر کرد و در 1319 دومین مجموعه شعر خود را با نام «پس از یک سال» و در 1320 «اشک معشوق» را.

سرودن قصاید حماسی و گرفتن لقب شاعر ملی

حمیدی شیرازی بعد از شهریور 1320، با سرودن قصاید حماسى ‏ـ درباره‌ اوضاع نابسامان سیاسى و اجتماعى ایران در حمله‌ اشغالگران بیگانه و جدایى آذربایجان ـ مورد توجه قرار گرفت، تا آن‌جا که او را «شاعر ملى» لقب دادند. در 1321 کتاب‌های «سبکسری‌های قلم» و «‌فرشتگان زمین» و در 1322 کتاب‌های «عشق دربدر» (در 3 مجلد) و «شاعر در آسمان» را  انتشار داد و در سال 1323 تحصیلات عالیه‌ را در مقطع دکتری در دانشگاه تهران در رشته‌ زبان و ادبیات فارسی پی گرفت. همچنین در دبیرستان البرز تهران به تدریس پرداخت. در 1324 با نیما یوشیج دیدار کرد و مصاحبه‌ای با او انجام داد و مجموعه شعر «طلسم شکسته» را به چاپ رساند. در 1325 مجموعه شعر «سال‌های سیاه» را منتشر نمود و به قوام‌السلطنه تقدیم کرد. حمیدی شیرازی در این اثر علاقه و تعصبش را به سرزمین و فرهنگ خود نشان می‌دهد.

تألیف رساله دکتری، تدریس در دانشگاه و خلق آثار مکتوب دیگر

مهدی حمیدی شیرازی در سال 1328 موفق به گرفتن دانشنامه‌ دکتری شد. موضوع رساله‌ او «شعر در عصر قاجار» بود که آن را با راهنمایی استاد بدیع‌الزمان فروزانفر به انجام رساند. در همان سال، مشغول تدریس در دانشکده‌ معقول و منقول دانشگاه تهران شد. در 1329 جلد اول کتاب «دریای گوهر»؛ گزیده‌ای از داستان‌های کوتاه و مقالات ادبی و در 1333 جلد دوم آن را منتشر کرد که گزیده‌ای بود از ترجمه‌های آثار ادبی. مجموعه شعر «زمزمه‌ بهشت» را نیز در همین سال خلق کرد و در 1334 جلد سوم «دریای گوهر» را انتشار داد.

دسته‌بندی سروده‌ها

آثار حمیدی شیرازی از دو نوع شعر تقلیدی و ابتکاری تشکیل شده است. وی در اشعار تقلیدی از شعرای متقدم پیروی می‌کند و در این میان به فردوسی، فرخی، منوچهری و مسعود سعد بیشتر توجه دارد. اشعار او به دو دسته تقسیم می‌شود: دسته‌ اول که غالب اشعار او را در بر می‌گیرد، شعرهای بلند است که در قالب قصیده، مثنوی، دوبیتی، مسمط، ترجیع‌بند و ترکیب‌بند است که مضمون بیشتر آن‌ها «عشق» است و شاعر در آن محرمانه‌ترین رازهای زندگی خود را بیان کرده است. این‌گونه اشعار وی بر مبنای روایت آفریده شده‌اند. دسته‌ دیگر، شعرهای کوتاه است با قوالب گوناگون شعری؛ همچون غزل، چکامه و قطعه. فروغ و سایه در نخستین اشعار خود از حمیدی شیرازی تأثیر گرفته‌اند.

دکتر مهدی حمیدی شیرازی ـ شاعر و ادیب معاصر ـ در 23 تیر 1365 در 72 سالگی در تهران چشم از جهان فروبست و در حافظیه‌ شیراز در خاک آرمید.

مقالاتی نیز از دکتر حمیدی شیرازی در مجلات معتبری چون «یغما»، «دانشکده‌ ادبیات تهران»، «حافظ‌شناسی»، «ارمغان» و «راهنمای کتاب» انتشار یافته است.

موسیقی استفاده‌شده در این پادکست:

Kissing The Butterfly's Wings (بوسه بر بالهای پروانه)

The Unfinished Story (قطعه)

Ali Jafari Pouyan (علی جعفری پویان)

بازنویسی، تنظیم و اجرا: آرش امجدی

تهیه‌کننده رادیویی: انسیه سمیع‌ پور

کانال تلگرام «دیروز همین‌جا»:

https://t.me/diroozhaminja

انتهای پیام/