محمدشاه قاجار و پرتشنج‌ترین سال‌های سلسله‌ قاجاریه

به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز سه‌شنبه چهاردهم شهریور ماه 1402 خورشیدی، یکصد و شصت و نهمین روز سال جاری، برابر است با پنجم سپتامبر 2023 میلادی و نوزدهم صفر 1445 هجری قمری.

 175 سال پیش در چنین روزی در سال ۱۲۲۷، محمد شاه قاجار درگذشت.

محمد شاه سومین شاه از دودمان قاجار است. او نوه‌ فتحعلی شاه و فرزند عباس میرزا بود که بعد از درگذشت عباس میرزا، به ولیعهدی قاجار رسید. محمد میرزا پس از رسیدن به ولیعهدی به آذربایجان رفت و در تبریز ـ جایگاه خاصه‌ ولیعهدهای قاجار ـ در انتظار سلطنت ماند و همزمان والی آن جا نیز بود. پس از مرگ پدربزرگش فتحعلی شاه، در ۱۲۱۳ در تهران بر تخت شاهی قاجار نشست.

شروع دوره‌ ۱۴ ساله‌ حکمرانی محمد شاه قاجار، به سبب قرارگرفتن فرد مدبّر و سیاستمداری به نام «میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی» در منصب صدراعظمی، تحول در اداره‌ امور کشور و حرکت حکومت به سوی استقلال و اقتدار را نوید می‌داد، اما دوره‌ صدارت قائم مقام کوتاه بود و او پس از یک سال، بر اثر بدگویی‌های درباریان و مأموران سیاسی روسیه و انگلیس، به دستور محمد شاه زندانی گردید و کشته شد.

محمد شاه در سال سوم فرمانروایی تصمیم گرفت «هرات» را که جزء سرزمین‌های ایرانی بود و به انگلیس وابسته شده بود، فتح کند. اگرچه او در این کار موفق شد، اما با فشار انگلیس و خیانت روسیه، دست از آن جا برداشت و به تهران بازگشت. از دیگر وقایع مهم دوران سلطنت محمد شاه قاجار، قیام «سید علی‌ محمد باب» در شیراز بود که در زمان سلطنت پسرش ناصرالدین شاه، به دستور «امیرکبیر» به طور کلی سرکوب گردید. نیز قیام «آقا خان محلّاتی» در کرمان و شورش «حسن خان سالارالدوله» در خراسان بود.

محمد شاه قاجار در ۴۴ سالگی، بعد از ۱۴ سال و ۳ ماه سلطنت، در ۱۴ شهریور ۱۲۲۷، به بیماری نقرس از پای درآمد.

دوران ۱۴ ساله‌ سلطنت محمد شاه، به علت بی‌کفایتی صدراعظم او ـ میرزا «عباس آقا ایروانی» معروف به «حاج میرزا آقاسی» ـ به شورش و فتنه‌های فراوانی در گوشه و کنار کشور گذشت، به طوری که روزگار سلطنت این شاه قاجار، پرتشنج‌ترین سال‌های سلسله‌ قاجاریه به شمار می‌آید. 

موزیک استفاده‌شده در این پادکست:

موسیقی متن سریال «سلطان صاحبقران»

آهنگساز: واروژان

بازنویسی، تنظیم و اجرا: آرش امجدی

تهیه‌کننده رادیویی: انسیه سمیع‌ پور

کانال تلگرام «دیروز همین‌جا»:

https://t.me/diroozhaminja

انتهای پیام/