روز بزرگداشت عطار نیشابوری
به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساختهها؛ امروز آدینه بیست و پنجم فروردین ماه 1402 خورشیدی، بیست و پنجمین روز سال جاری، برابر است با چهاردهم آوریل 2023 میلادی و بیست و سوم رمضان 1444 هجری قمری.
امروز، «روز بزرگداشت عطار نیشابوری» است.
تولد عطار
شيخ فريدالدين ابوحامد محمد معروف به عطار نیشابوری، متخلص به «فرید»، شاعر و نویسنده مشهور ایرانی نیمه دوم سده ششم و ربع اول سده هفتم هجری است. او در «كدكن» از توابع نيشابور متولد شد. درباره تاریخ تولد و مرگ وی آگاهی دقیقی در دست نیست و روایات مختلفی ذکر شده است. استاد محمدرضا شفیعی کدکنی _ عطارشناس نامدار روزگار ما ـ زندگی او را پر از ابهام، رمز و ایهام میداند و در مقدمه «مختارنامه» و به نقل از کتاب «شرح احوال عطار» تألیف بدیعالزمان فروزانفر، تولد او را در ۵۴۰ هجری میداند.
پدر عطار ـ ابوبکر ابراهیم ـ پیشه عطاری داشت و عطار از آنجا که داروسازی را از شیخ مجدالدین بغدادی فرا گرفت و به کار عطاری و درمان بیماران پرداخت، به «عطار» آوازه یافت. او تحصیلات خود را در نیشابور دنبال کرد و علوم زمانش را آموخت. آثار گوناگونش گواه بر این است که در دانشها و فنون ادبی، کلام، نجوم، تفسیر آیات و احادیث و فقه و دیگر علوم تبحر داشته و در علم گیاهشناسی و پزشکی استاد بوده است. او ذوقی عرفانی و مسلکی صوفیمنشانه داشت. هرچند در مورد گرایش او به عرفان داستانهای گوناگونی در تذکرهها نقل شده، ولی عطار در مقدمه «تذکره الاولیاء» علت گرایش خود به صوفیان و عارفان و پیروی از ایشان را، علاقهاش از دوران کودکی برمیشمرد و نقش ابوسعید ابوالخیر ـ عارف و شاعر ایرانی ـ و بهرهگیری از دانش وی را در این امر، مهم و مؤثر میداند.
قتل عطار
عطار سفرهای متعددی کرد و عاقبت در زادگاهش اقامت گزید. برخی او را «شيخ الاولياء» و برخی دیگر «سليمان ثانى» خواندهاند. روزگار پیری عطار همزمان با حمله خانمانسوز مغول به ایران بود. مشهور است كه عطار در ۶۱۸ هجری ـ دو سال پس از حمله مغول ـ در نيشابور به دست مغولان كشته شد، اگرچه تاريخهاى متعددى براى درگذشتش گفتهاند كه محل ترديد است و لیکن حدود ۶۱۶ تا ۶۲۷ هجری ذکر شده است. مزار عطار در نيشابور، نزديك مزار خيام است که در سده نهم هجری به همت امير عليشير نوايى از فرهنگمردان و سیاستمداران دوره تیموری تجديد بنا شد.
آثار مکتوب عطار
عطار داراى آثار متعددى است و تذكرهنويسان روایتهای مختلفی درباره تعداد آن آوردهاند و از ۴۵ تا ۱۹۰ كتاب را به او نسبت دادهاند که از آن جمله میتوان مثنویهای «اشترنامه»، «بلبلنامه»، «پندنامه»، «جواهرنامه»، «جوهرالذات»، «حیدرنامه»، «خسرونامه»، «سی فصل»، «شرح القلب»، «گل و هرمز»، «لسان الغیب»، «مظهرالعجائب»، «نزهت الاحباب»، «هیلاج نامه»، «وصلت نامه»، «ولدنامه» و «اخوان الصفا» را نام برد. استاد محمدرضا شفیعی کدکنی بر این باور است که بسیاری از این آثار از عطار نیستند و آثار مسلم وی عبارتند از: «منطق الطیر»، «اسرارنامه»، «الهی نامه»، «مصیبت نامه»، «خسرونامه»، «تذکره الاولیاء»، «دیوان قصائد و غزلیات» و «رباعیات» (مختارنامه).
معرفی کتاب برای مطالعه درباره عطار
درباره عطار چند کتاب نوشته شده که معتبرترین آنها، «دریای جان» از هلموت ریتر، «شرح احوال عطار» اثر استاد بدیع الزمان فروزانفر، «زبور پارسی» از استاد دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و «درباره عطار» اثر استاد دکتر عبدالحسین زرینکوب است. عطار به واسطه خلق آثار متعدد، نمادی از فرهنگ والای ایرانی به شمار میرود و از جایگاه ویژهای در تاریخ فرهنگ و ادب ایرانزمین برخوردار است.
۲۵ فروردین ماه در ایران، «روز بزرگداشت عطار» نامیده شده است.
موزیک استفادهشده در این پادکست:
قطعه سهگاه
تنظیم برای ارکستر: فرامرز پایور
بازنویسی، تنظیم و اجرا: آرش امجدی
تهیهکننده رادیویی: انسیه سمیع پور
کانال تلگرام «دیروز همینجا»:
https://t.me/diroozhaminja
انتهای پیام/