حسین کاشی پز؛ با بیش از شصت سال فعالیت
آرش امجدی
به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز چهار‌شنبه دوم فروردین ماه 1402 خورشیدی، دومین روز سال جاری، برابر است با بیست و دوم مارس 2023 میلادی و بیست و نهم شعبان 1444 هجری قمری.
61 سال پیش در چنین روزی در سال 1341، حسین کاشی پز (حسین خاک نگار مقدم) روی در نقاب خاک کشید.
وی از کاشی‌کاران اثرگذار دوره معاصر است که بیش از شصت سال فعالیت کرد. او در کارگاهش که بسیار پر رونق بوده شاگردان بسیاری را تربیت کرد.
تولد و شروع به یادگیری کاشی پزی
حسین کاشی پز در سال ۱۲۶۳ در قم به دنیا آمد. پدرش «استاد جواد» نام داشت و نقاش گچبری های کاخهای قاجار به ویژه کاخ گلستان بود. حسین از کودکی و نزد پدر با رنگ آمیزی و کاشی کاری آشنا شد. در چهارده سالگی پدر را از دست داد. پس از سکونت در تهران، در کارگاه کاشی سازی مشغول به کار شد. زیر نظر «استاد محمد علی» و «استاد محمدحسین اصفهانی» کاشی سازی را فرا گرفت و خط نگاری روی کاشی را هم از «استاد عماد» آموخت.
راه اندازی کارگاه کاشی سازی در تهران
سپس توانست در سال 1290 در ۲۷ سالگی کارگاه کاشی سازی مستقلی را در نزدیکی میدان توپخانه تهران راه اندازی کند. حسین کاشی پز در این دوره، مدتی با «استاد عرب زاده» همکاری کرد. استاد حسین کاشی پز ساخت کاشی‌های هفت رنگی از تهیه گل، ساخت کاشی ساده، لعابهای رنگارنگ، طراحی و نقش زدن بر روی آن را انجام می‌داد. وی از نخستین استادانی است که برای راحت و سلامت کارگران تصمیم گرفت کاشی کاری را روی میز انجام دهد که البته مورد انتقاد برخی از هم صنفانش نیز قرار گرفت.
استاد حسین کاشی پز در زمینه کاشی‌های دوره صفویه کار می‌کرد. او از شمار استادانی است که کاشی کاری را بعد از «دوران سلجوقی» و «صفویه» دوباره به اوج رسانید. کارگاهش نیز بسیار پر رونق بود؛ تا جایی که به مرور طی بیست سال، ۳۲ کوره برای پخت کاشی در اختیار داشت. بسیاری از استادان برجسته کاشی‌کاری دوره معاصر همانند «حسن علی اکبر خزینه» با ارتباط و آموزش در این کارگاه مهارتهای خود را به دست آوردند. استاد «حسن زرین خط» نیز بیش از پنج هزار متر کتیبه نگاری برای کارگاه استاد کاشی پز و پسرانش انجام داده است.
خاندان خاک نگار مقدم
پسران استاد حسین کاشی پز ـ ابراهیم و عباس خاک نگار مقدم ـ در کارگاه پدر فعالیت می‌کردند و در ۱۳۰۹ موفق به ساخت «کاشی فشاری» گردیدند. خاندان کاشی پز در این زمان، در سال ۱۳۲۲، با گشایش کارخانه چینی سازی در تهران برای سال‌ها حدود سی درصد مصرف ظرف های چینی داخل کشور را تأمین می‌کردند.
«سعید خاک نگار مقدم» و «فریبرز خاک نگار مقدم» نیز نوه‌های استاد حسین کاشی پز و از استادان نامدار کاشی کاری معاصر هستند. سعید خاک نگار مقدم اکنون کارگاه «کاشی سازی خاک نگار مقدم» را سرپرستی می‌کند.
استاد حسین کاشی پز پس از شصت سال فعالیت در کاشی‌کاری و کاشی‌سازی، در 2 فروردین ۱۳۴۱ در 78سالگی شمع وجودش خاموش گشت.
سردر باغ ملی در ۱۳۰۲، سردر سنگی کاخ مرمر در ۱۳۰۷، برج آب بانک ملی ایران در ۱۳۱۴، سردر بانک شاهی ایران (بانک تجارت فعلی در میدان امام خمینی در تهران) در ۱۳۲۸، کاشی‌کاری رواق حضرت عبدالعظیم، کاشی‌کاری امامزاده عبدالله شهر ری، کاشی‌کاری تابلوی مدرسه‌هایی با نام نوبنیاد، معبد زرتشتیان تهران پارس در ۱۳۳۱، دبیرستان انوشیروان دادگر، کاشی‌کاری بخاری‌های پیش‌ساخته خانقاه صفی علیشاه، و کاشی‌کاری صدها مسجد در تهران و شهرستانها، بخشی از آثار به‌جای‌مانده از استاد حسین کاشی‌پز است.
موزیک استفاده‌شده در این پادکست:
آلبوم: کنسرت نوا (حسین علیزاده)
بازنویسی، تنظیم و اجرا: آرش امجدی
تهیه‌کننده: انسیه سمیع پور
کانال تلگرام «دیروز همین‌جا»:
https://t.me/diroozhaminja
انتهای پیام/
برچسب ها
نظرات
مگر مصالح ارزان می‌شود که مسکن ارزان شود و دولت باعث و بانی تمام گرانی هست