ادیب گرانمایه؛ محمدجعفر محجوب
آرش امجدی
به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز پنج‌شنبه بیست و هفتم بهمن‌ماه 1401 خورشیدی، 333اُمین روز سال جاری، برابر است با بیست و پنجم رجب 1444 هجری قمری و شانزدهم فوریه 2023 میلادی.
44 سال پیش در چنین روزی در سال 1357، یوسف فروتن ـ استاد موسیقی دستگاهی ایرانی و نوازنده تار و سه‌تار ـ بدرود زندگی گفت.
استادان یوسف فروتن در موسیقی
یوسف فروتن در سال 1270 در تهران به دنیا آمد. او از ابتدا به سبب علاقه‌ای که برادرش مؤدب‌السلطنه به موسیقی ایرانی داشت، با تمام استادان موسیقی زمان خود آشنا شد. فروتن سه‌تار، تار و پیانو می‌نواخت، ولی در اصل نوازنده سه‌تار بود. او سه‌تار را نزد میرزا عبدالله و تار را در محضر میرزا حسینقلی فراگرفت. اما غیر از چند برنامه، آن هم با شرکت استادان ممتاز وقت و برای کمک به آوارگان و سیل‌زدگان و به طور کلی جز برای امور خیریه، ساز ننواخت و بر روی صحنه حاضر نشد و پس از سال‌ها، برای شناساندن موسیقی دستگاهی ایرانی، در حافظیه شیراز قطعاتی را با سه‌تار در دستگاه ماهور اجرا کرد.
آثار موسیقایی، شاگردان و شیوه نوازندگی
یوسف فروتن یکی از اعضای «کانون حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی» در رادیو و تلویزیون بود. او همچنین از معدود استادان موسیقی ایرانی بود که رادیو و تلویزیون توانست تا حدودی از معلومات و تجربیات او استفاده کند و دستگاه‌ها و آوازهای موسیقی ایرانی را با ساز سه‌تار او ضبط نماید. البته این مجموعه در دسترس همگان نیست. از شاگردان این استاد موسیقی می‌توان حسین علیزده، داریوش طلایی، پرویز مشکاتیان و داوود گنجه‌ای را نام برد. استاد فروتن تحرک خاصی در نواختن داشت و مضراب‌های محکم، پیچیده و روان از ویژگی‌های سبکیِ وی بود.
یوسف فروتن ـ استاد موسیقی دستگاهی ایرانی و نوازنده تار و سه‌تار ـ در 27 بهمن ۱۳۵۷ در 87سالگی شمع وجودش خاموش گشت.
************
27 سال پیش در چنین روزی در سال 1374، استاد دکتر محمدجعفر محجوب ـ ادیب و فرهنگ‌پژوه ـ بدرود زندگی گفت.
تحصیلات و عنوان رساله دکتری
محمدجعفر محجوب در سال ۱۳۰۳ در تهران متولد شد. دوران تحصیل در دبستان و متوسطه را در زادگاهش سپری کرد. پس از فارغ‌التحصیلی، به عنوان «تندنویس» در مجلس شورای ملی استخدام شد. سپس در رشته علوم سیاسی در دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و در ۱۳۲۶ گواهینامه لیسانس گرفت. محمدجعفر محجوب تحصیلات خود را در دانشگاه تهران این بار در رشته زبان و ادبیات فارسی دنبال کرد و در ۱۳۳۳ گواهینامه لیسانس و در ۱۳۴۲ دانشنامه دکتری گرفت. عنوان رساله دکتری وی «سبک خراسانی در شعر فارسی» بود.
تدریس در دانشگاه‌های ایران و خارج از کشور
دکتر محجوب از ۱۳۳۶ به عنوان مدرس زبان و ادب فارسی در دانشگاه تربیت معلم و دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. در سالهای ۱۳۵۰ و 1351 در دانشگاه آکسفورد و در سالهای 1353 تا 1355 در دانشگاه استراسبورگ به عنوان استاد مهمان، زبان و ادبیات فارسی درس داد. مدتی هم رایزن فرهنگی ایران در پاکستان بود. او همچنین 23 سال عضو «انجمن ایرانی فلسفه و علوم انسانی» وابسته به یونسکو بود.دکتر محمدجعفر محجوب در سالهای 1۳۶۱ تا 1363 دوباره در دانشگاه استراسبورگ و در سالهای ۱۳۷۰ تا 1374 در دانشگاه برکلی در کالیفرنیا به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت.
فعالیت مطبوعاتی و آثار مکتوب
وی سال‌ها پیش از این زمان نیز، از سال 1327 فعالیت مطبوعاتی خود را آغاز کرده بود و با نشریاتی چون «سخن»، «یغما»، «راهنمای کتاب» و «هنر و مردم» همکاری می‌کرد. مقالات متعددی در زمینه ادب پارسی، فرهنگ عامه و پژوهش در داستان‌های ایرانی، حاصل فعالیت‌های او در این دوره است. تألیف کتاب‌های «فرهنگ لغات و اصطلاحات عامیانه»، (با همکاری محمدعلی جمال‌زاده)، «فن نگارش یا راهنمای انشاء»، «درباره کَلیله و دِمنه» و «سبک خراسانی در شعر فارسی»، همچنین تصحیح کتاب‌های «دیوان قاآنی شیرازی»، «دیوان سروش اصفهانی»، «ویس و رامینِ فخرالدین اسعد گرگانی»، «امیر ارسلان» و «فتوت‌نامه سلطانی»، و ترجمه برخی از آثار جک لندن مانند «میخائیل سگ سیرک»، «ازخودگذشتگی زنان» و «داستان‌های دریای جنوب» در کارنامه فرهنگی استاد به چشم می‌خورد. برخی از مقالات وی درباره فرهنگ عامیانه، در 2 مجلد از سوی نشر چشمه منتشر شده است.
دکتر محمدجعفر محجوب ـ استاد دانشگاه، ادیب و فرهنگ‌پژوه ـ در 27 بهمن 1374 در 71سالگی در آمریکا شمع وجودش خاموش گشت.
انتهای پیام/
برچسب ها
