خلیج همیشه فارس/ نامت جاودانه باد

به گزارش خبرنگار اخبار ساخته ها؛ امروز دهم اردیبهشت به عنوان روز ملی خلیج فارس گرامی داشته می‌شود.

روز ملي خليج فارس امسال، با بهبود روابط ايران و کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس همراه شده است؛ اما بعيد است که اين بهبود روابط بتواند به سهولت موجب خودداري آنها از استفاده از نام جعلي براي خليج فارس شود؛ هرچند نام اين پهنه آبي در قديمي‌ترين نقشه‌هاي جغرافيايي هم همواره خليج فارس بوده است.

نقشه عربستان سعودی مربوط به سال 1952 میلادی که نام خلیج فارس را نشان می دهد

در اوايل سال 1384، دولت محمد خاتمی، روز دهم ارديبهشت را روز ملي خليج‌فارس نام‌گذاري کرد؛ روزی که سالروز اخراج پرتغالي‌ها از تنگه هرمز و خليج‌فارس با رشادت امام قلي خان والي فارس در زمان صفوي 21 آوريل سال 1622 است. 

نامگذاري اين روز از زماني جدي شد که اطلس مشهور جهاني نشنال جئوگرافي که از سال تأسيس 1888 همواره نام خليج‌فارس را بکار برده بود براي اولين بار در نسخه جديد در آبان سال 1383 نام جديدي را در کنار نام بين‌المللي خليج‌فارس قرار داد. خشم و اعتراض عمومي در داخل و خارج از کشور نسبت به اين تحريف غير علمي منجر به ارسال هزاران ايميل و نامه اعتراضي و يک طومار اينترنتي با بيشتر از 120 هزار امضاء به مؤسسه مذکور شد که مدير مؤسسه مشهور آمريکايي ضمن عذرخواهي از ملت ايران، قول داد اشتباه خود را جبران کند. 

همان زمان قدس العربي به قلم عبدالباري عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت:«عرب‌ها براي مشروع‌ترين حقانيت‌هاي خود قادر نيستند چنين موج همبستگي ايجاد کنند که ايراني‌ها براي يک نام انجام دادند». اين زمينه‌اي شد تا تلاشها براي نامگذاري روز ملي خليج فارس از اواخر سال 1383 آغاز شود و روز اخراج پرتغالي‌ها از خليج فارس به عنوان روز ملي خليج فارس نامگذاري شد. پنج سال بعد، در سال 1389 اين روز به عنوان ميراث معنوي ثبت ملي نيز شد.

پيشينه تاريخي نام خليج فارس

خليج فارس و مترادف‌هاي آن در ساير زبان‌ها، اصيل‌ترين نام بر جاي مانده از کهن‌ترين منابع است که از سده‌هاي پيش از ميلاد به‌طور مستمر در همه زبان‌ها و ادبيات جهاني استفاده شده‌است و با پارس، فارس، ايران و و معادل‌هاي آن در ساير زبان‌ها گره خورده‌است. 

داريوش بزرگ در قرن پنجم پيش از ميلاد، در کتيبه‌هاي کانال سوئز از اين پهنه آبي به عنوان «دريائي که از پارس آغاز مي‌شود» ياد کرده‌است. تاکنون چندين اطلس در بردارنده نام و نقشه‌هاي کهن از خليج فارس منتشر شده که نشان مي‌دهد نام خليج فارس در همه نقشه‌هاي کهن به‌کار رفته‌است. در کتاب اسناد نام خليج فارس، ميراثي کهن و جاودان، به جزئيات کامل اين اطلس‌ها اشاره شده‌است. از کهن‌ترين اين اطلس‌ها به‌طور نمونه مي‌توان به نقشه جهان از آناکسيماندروس (610–546 ق. م)، جغرافي‌دان يوناني، نقشه جهان هکاتئوس (550–476 ق. م) از سرشناس‌ترين جغرافي‌دانان يوناني و به نقشه جهان بطلميوس (168–90 م) اخترشناس و جغرافي‌دان مشهور اسکندريه و نخستين کسي که اطلسي شامل 36 نقشه از نقاط مختلف جهان تهيه کرده‌است اشاره کرد.

با اين حال کشورهاي عربي، از دهه 1960 ميلادي و با گسترش انديشه‌هاي پان عربي توسط جمال عبدالناصر از نام جعلي خليج عربي استفاده مي‌کنند. اين مطلب طي يک بخشنامه از طرف اتحاديه عرب به همه کشورهاي عربي رسماً ابلاغ شده‌است. 

اما ساير کشورهاي جهان و سازمان‌هاي بين‌المللي همچنان از نام اصلي و کهن خليج فارس به صورت رسمي استفاده مي‌کنند و گاهي ممکن است در مکاتبات غيررسمي براي سادگي يا تحت نفوذ مالي عربي عبارت خليج را به‌کار برند. 

در سال‌هاي اخير بسياري از دانشمندان غربي و عربي و مسلمان در خصوص قدمت نام خليج فارس يا علت تحريف نام خليج فارس، اظهار نظرهاي مستندي داشته‌اند که مجموعه اين اعترافات در کتاب اسناد نام خليج فارس، ميراثي کهن و جاودان نوشته محمد عجم و در وب سايت مرکز مطالعات خليج فارس و درياي پارس جمع‌آوري شده‌است.

خليج فارس يا همان درياي پارس، نامي به قدمت سه هزار سال است که بايد خليج فارس بماند و روز ملي خليج فارس، نمادي براي يادآوري اهميت خليج فارس به عنوان پهنه بزرگ و پراهميت ابي کشورمان است که بايد تلاش کرد تمام جهانيان و از جمله کشورهاي عربي، از نام اصلي و کهن آن استفاده کنند. 

با این حال ممکن است برای شماری از هم‌میهنان در عین علاقه و احترام به این روز این پرسش شکل گرفته شده باشد که چرا دهم اردیبهشت و مثلاً دهم فروردین یا دهم خرداد نه و کدام رخداد موجب این نام‌گذاری شده است؟

انتهای پیام/