جندی شاپور اولین دانشگاه ایران

به گزارش اخبار ساخته‌ها؛ دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در نوامبر ۲۰۱۷ از ثبت جندی شاپور خبر داد. دانشگاه جندی شاپور که اکنون تنها بقایایی از آن در اطراف شهر دزفول برجای مانده و ۱۷۵۰ سال پیش در عصر ساسانیان بنا شده است. طبق تائید یونسکو در سوم نوامبر ۲۰۱۷ قدیمی ترین دانشگاه جهان اعلام شد.

سر درب ورودی دانشگاه جندی شاپور باستان جمله «علم و فضیلت برتر از زور بازو و شمشیر است» حک شده است که این نشان دهنده تمدن ایران از دیرباز است.

اکثر محققین، دوره تاریخی ساسانیان را مبتکر اصول شهرسازی و معماری می‌دانند چرا که شهرهای زیادی در این دوران ساخته شد. دانشگاه جندی شاپور که در نوع خود از مهمترین مراکز علمی دنیای کهن بود در این دوران ساخته شد. این مدرسه گر چه از زمان شاهپور اول پایه ریزی شده بود اما توسط این پادشاه تعمیر و گسترش یافت.

شاپور اول پادشاه ساسانی فرزند اردشیر بابکان در سال ۲۶۰ میلادی با شکست امپراطور بزرگ والریانس بر کشور روم فاتح و فرمانروا می‌شود. شاهنشاه فاتح ایران دستور می‌دهد برای عده کثیری از رومیان صاحب فنون و صنعت و دانشمندان علوم از قبیل فلسفه و طب و پیشوایان مذهبی که بنا به روایات تاریخی به ایران پناهنده شده اند، در هجده کیلومتری جنوب شرقی دزفول و پنجاه کیلومتری شمال غربی شوشتر شهری بنا شود که این شهر به نام گندی شاپور یا جندی شاپور نامگذاری شد.

در واقع مقدمات تأسیس دانشگاه جندی شاپور را اردشیر بابکان نخستین شاهنشاه ساسانی فراهم آورده و پس از او فرزندش شاپور رسماً آن را افتتاح کرده است. شاپور پس از تأسیس و افتتاح دانشگاه جندی شاپور کتاب‌های علمی نجوم، پزشکی، ریاضیات، فلسفه و حکمت موجود در هند و یونان و دیگر نقاط را گردآوری کرد.

در سال ۵۳۱ میلادی خسرو انوشیروان که علاقه وافری به علوم و دانشمندان داشت به سلطنت رسید و اهتمام وافری در توسعه مدرسه پزشکی و بیمارستان جندی شاپور به خرج داد. او پزشکان یونانی و رومی را برای آموزش و پژوهش در جندی شاپور دعوت کرد و بروزیه را جهت آموختن طب سنتی هند به آن دیار فرستاد و هنگامی که دانشگاه آتن در زمان ژوستیتین (امپراتور روم) تعطیل شد، دانشمندان آن را با آغوش باز پذیرفت.

مدرسه جندی شاپور در علم کیمیا (شیمی)، زیست شناسی و علوم پزشکی نقش مهمی داشته است. انوشیروان گذشته از تاسیس دانشکده طب جندی شاپور به تاسیس مدرسه دیگری که در آن ریاضیات، فلسفه و نجوم تدریس می‌شد در جندی شاپور اقدام کرد.

در سال ۱۷ هجری و به روایتی دیگر سال ۱۹ هجری این شهر توسط مسلمانان فتح می‌شود، تصرف این شهر بدون جنگ و خونریزی صورت گرفته، بدین معنی که دروازه‌های شهر باز بوده و مردم به مانند زمان صلح بدون اسلحه به شهر وارد و یا از آن خارج می‌شده‌اند.

در اوایل اسلام هم شهرت این شهر علاوه بر دانشگاه معتبر پزشکی، به صنایع دستی، زراعت، نیشکر و برنج‌کاری فراوان آن بوده که محصول آنها به نقاط دور دست هم صادر می‌شده است. شهر جندی‌شاپور تا ۳۷۲ هجری قمری آباد بوده و در قرن ششم هجری به گفته مقدسی (مورخ) به واسطه حمله برخی عشایر به ویرانه‌ای تبدیل می‌شود.

پس از ۱۲ قرن دانشگاه جندی شاپور در سال ۱۳۳۴ شمسی در شهر اهواز مرکز استان خوزستان با تاسیس دانشکده کشاورزی و سپس دانشکده پزشکی تجدید حیات کرد.

در سال ۱۳۴۸ شمسی بیمارستان آموزشی جندی شاپور آموزش بالینی خود را آغاز کرد و از سال ۱۳۶۵ شمسی این دانشگاه به دانشگاه علوم پزشکی اهواز (دارای ۸ دانشکده) و دانشگاه شهید چمران اهواز (دارای ۱۳ دانشکده) تقسیم شد.

در سال ۱۳۸۳ شمسی نیز اسم دانشگاه علوم پزشکی اهواز به (دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز) تغییر یافت.

انتهای پیام/