اقلیم گرم و خشک در معماری

 به گزارش اخبار ساخته ها؛ به عنوان اخرین اقلیم به اقلیم گرم و خشک میپردازیم.در اصل زمانی که در یک منطقه رطوبت وجود نداشته باشد در آن منطقه خشکی به وجود میآید و وزش باد نیز باعث از بین رفتن رطوبت میشود. همچنین فشار بالای هوا باعث گرم شدن محیط میشود و در این حالت اصطلاحا اقلیم گرم و خشک در یک منطقه شکل میگیرد. از جمله شهرهایی که آب و هوا و اقلیم در آنها گرم و خشک است، میتوان به اصفهان، یزد و شیراز اشاره کرد. اولین و شاید مهمترین تاثیر این اقلیم در معماری ساختمانها، نوع و مقدار بازشوها هستند. بهترین حالت بازشو در اقلیم گرم و خشک این است که پنجره ها به صورت عمودی و کشیده باشند. در ایران در صورت درونگرا بودن و حیاط مرکزی بودن پنجرهها به صورت قدی و کشیده است اما در صورتی که ساخت رو به کوچه باشد باید برای پنجرهها از okbاستفاده شود تا حریم داخل خانه حفظ شود. حال بهتر است پنجرهها در این اقلیم رنگی باشد تا از ورود مستقیم نور و اشعههای خورشید جلوگیری کند. ابعاد مناسب بازشوها برای این اقلیم بین ۲۵ تا ۴0 درصد است که البته این درصد برای بازشوهای ساختمانهای دارای حیاط مرکزی است.

نوع سقف

 تاثیر دیگر این اقلیم بر معماری ساختمانهای مناطق گرم و خشک، نوع پوشش سقف ساختمانهاست که به شکل گنبد یا طاق بدون داشتن اسکلت است که از مصالح گل و خشت خام و به حالت خرپشته میسازند (البته طاقهای گنبدی شکل بیشتر در زمان قدیم مورد استفاده قرار میگرفته است)، اما در بعضی مناطق نیمه بیابانی به دلیل وجود چوب و متعادل بودن نسبی هوا اکثر بامها را به شکل مسطح اجرا میکنند. مصالح ساختمانی در این ساختمان باید از ظرفیت حرارتی باالیی برخوردار باشد. از جمله مصالح این اقلیم گل و مشتقات آن است و چنانچه سنگ و یا چوب در بناها به کار برده شوند، آن را با خاک و گل مخلوط میکنند.

تجمع ساختمان ها 

نوع تجمع ساختمانها کنار یکدیگر در اقلیم گرم و خشک به صورت فشرده و به هم چسبیده میباشد که با این کار میزان تبادل حرارتی در زمستان و تابستان به حداقل میرسد. به صورتی که دیوارها در این نوع طراحی باعث ایجاد سایه اندازی میشود و باعث خنک کردن محیط اطراف میشود.روش دیگری که میتوان برای سایه اندازی در این اقلیم استفاده کرد که باعث خنکتر شدن هوا شود، استفاده از پوشش گیاهی و درختان میباشد و حتی به همین دلیل بوده که در قدیم در داخل حیاط خانه ها از گودال باغچه استفاده میکردند.

ویژگی های معماری مناطق گرم و خشک:

• ساختمان ها با مصالحی از جمله خشت و گل که ظرفیت حرارتی زیادی دارند بنا شده اند.
• پلان ساختمان ها تا حد امکان متراکم و فشرده است و تالش شده سطح خارجی ساختمان نسبت به حجم آن کم باشد. این تراکم میزان تبادل حرارت از طریق جداره های خارجی را چه در تابستان و چه در زمستان به حداقل می رساند و در نتیجه تا حد زیادی از نفوذ حرارت در تابستان و اتلاف آن در زمستان جلوگیری می کند.
• تلاش شده است بیشترین سایه ی ممکن بر سطوح خارجی ایجاد شود.
• در نتیجه ی کمبود چوب، سقف ساختمان ها به شکل خرپشته، تاق یا گنبد و بدون هیچ اسکلتی از خشت خام و گل ساخته شده است. البته در مناطق نیمه بیابانی به اعتدال نسبی هوا و وجود چوب نسبتاً کافی، بیشتر بام ها از چوب و به شکل مسطح ساخته شده اند.
• معمولا سطح خارجی سفیدکاری شده است.
• در این مناطق، تعداد و مساحت پنجره ی ساختمان ها، به حداقل میزان ممکن کاهش یافته و برای جلوگیری از نفوذ پرتوهای منعکس شده از سطح زمین اطراف، پنجره ها در قسمت های فوقانی دیوارها تعبیه شده اند.
• از ایجاد کوران و ورود هوای خارج به داخل ساختمان جلوگیری شود. تدابیر دیگری از جمله ایجاد بادگیر برای خنک سازی هوای داخلی به صورت طبیعی اندیشیده شده که بسیار مؤثر است.
• استفاده از حیاط های داخلی که شامل درخت، حوض و سطح گیاه کاری شده است، یکی از مؤثرترین عوامل ایجاد رطوبت محسوب می شود.
• جهت قرارگیری ساختمان ها در این مناطق، جنوب تا جنوب شرقی است.

انتهای پیام/