آشنایی با معماری ایرانی

به گزارش اخبار ساخته ها؛  معماری در ایران بزرگ تاریخی مستمر از ۵۰۰۰ سال قبل از میالد مسیح تاکنون دارد، نمونه های شاخصی که در پهنه ی وسیعی از سوریه تا شمال هند و مرزهای چین گسترده شده است. تنوع ساختمان های ایرانی از آن جمله اند خانه های روستایی تا چایخانه ها، و پاویون ها تا سازه های اعجاب انگیزی که در دنیا نظیر آن ها نیست .معماری ایرانی از لحاظ سازه و زیبایی شناسی تنوع چشمگیری را به معرض نمایش گذاشته است که به تدریج و منسجم بر پایه ی سنت ها و تجارب قبلی شکل گرفته است. بدون نوآوری های ناگهانی و علی رغم آسیب های ناشی از تجاوزات مکرر و شوک های فرهنگی، این سبک به طور شاخصی از سایر کشورهای مسلمان متمایز شده است. فضایل معماری ایرانی عبارت است از فرم و مقیاس؛ خالقیت سازه ای به خصوص در ساخت گنبد و طاق؛ نبوغ در دکور و طراحی فضای داخلی.

 عناصر معماری ایرانی قدیمی

کاربرد وسیع هندسه و فرم هایی نظیر دایره، مربع و سطوحی که مبنای طرح های قرینه هستند و شامل حیاط و راهرو های مستطیلی است از عناصر متداول معماری ایرانی قدیمی است. همچنین خاک رس در بسیاری از مناطق فالت ایران وجود داشته و در ساختمان های اولیه استفاده از خشت و گل دیده شده است. یکی از عناصر طراحی شاخص در این سبک در طول تاریخ مقیاس و درک استفاده از فرم های ساده و عظیم است. ایوان ستون دار، یا تاالر در مقبره های صخره ای مجاور پرسپولیس دیده شده که در معابد ساسانی دوباره تکرار و در دوره های اسالمی به رواق ورودی کاخ یا مسجد تبدیل شد و حتی در معماری قهوه خانه های کنار جاده ها نفوذ پیدا کرد.

برخی از عناصر این سبک قدیمی عبارت است از:

• بادگیر
• قنات
• گنبد
• حیاط
• پنج دری
• هشتی
• اندرونی
• بیرونی
• یخچال
• حوض

فلسفه معماری ایرانی معاصر

فلسفه معماری ایرانی به تمایز بومی خویش دست یافته است. طراحی مسجد نشان دهنده وابستگی مذهبی معماری به گذشته است اما معماران معاصر در ایران به نوعی با تعیین مکان خود در طراحی غیرسکوالر نگران هستند. فلسفه معماری معاصر ایرانی، بازتابی از نگرانی های زیبایی شناسی در ارتباط با گذشته معنوی و سعی در یافتن مکان خویش در آینده است. معماری معاصر در ایران با ظهور دوره اول پهلوی آغاز شد. برخی از مهم ترین طراحان نظیر آندره گدار، آثاری را خلق کردند، نظیر موزه ملی در ایران که بقایای میراث تاریخ این سبک است. برخی دیگر، تالش بر ادغام عناصر سنتی با طراحی های مدرن در آثارشان داشتند. پردیس اصلی دانشگاه تهران یکی از نمونه هاست. با این حال، معماران دیگری نظیر حیدر غیایی و هوشنگ سیحون سعی بر خلق آثار اصیلی داشتند که به طور کامل مستقل از تاثیرات معماری گذشته ایرانی است.

معماری ایرانی ساختمان

در معماری ایرانی ساختمان ها معماران قبل از انقالب نظیر هوشمگ سیحون، کامران دیبا و حسین امانت مرزهای سنتی معماری را با استفاده از عناصر سنتی در طراحی های مدرن شکستند به طور مثال برج آزادی. معماری معاصر ایرانی ساختمان تبدیل به حوزه ای برای معماری تجربی شده و این امر سبب آشفتگی در نماهای شهری شده است. هر چند نمونه های بی نظیر ساختمان ایرانی در حال حاضر وجود دارد به طور مثال خانه ی شریفی ها که ساختمانی هفت طبقه با سه بلوک چرخان است که ۹۰ درجه می چرخد. بسته و باز بودن حجم ساختمان مرجعی است به معماری سنتی ایرانی که به صورت فضای زمستان نشین و تابستان نشین برای ساکنانش تعریف می شود.

طراحی معماری ایرانی داخلی خانه

در معماری ایرانی قدیم خانه هایی که حیاط دار بودند درونگرایی از خصوصیات اصلی است، همچنین استفاده از فضاهای باز نظیر باغ سازی، استفاده از آب و آبنما. کلیه فضاها، در پیرامون حیاط هستند و به غیر از هشتی هیچ گونه ارتباط فیزیکی و بصری با خیابان ندارند. حیاط عالوه بر ارتباط بین فضاهای مختلف و سازماندهی فضاهای تابستان نشین و زمستان نشین است و سازماندهی فضاها در بیشتر خانه ها در یک طبقه، همراه با زیرزمین بوده است. اتاق ها در این سبک داخلی خانه ها یک دری، دو دری، سه دری، شاه نشین، گوشواره و ارسی نامیده می شدند. چاه های نور جذاب، پنجره ها با طراحی های پیچیده، آینه کاری، نقاشی نیز از جمله خصوصیات طراحی این سبک داخلی خانه است