گام 11 در الفبای ساختمان: اجرای عایق رطوبتی
محمد حسین اکبری
به گزارش اخبار ساخته ها؛ یکی از حیاتی‌ترین مراحل در فرآیند سفت‌کاری، عایقکاری رطوبتی است. کوچک‌ترین اشتباه در این مرحله می‌تواند به نشت آب، نم‌زدگی، کاهش عمر مفید سازه و خسارات پرهزینه منجر شود.
در این گام از «الفبای ساختمان»، به‌طور جامع به انواع روش‌های عایقکاری، نکات فنی و اجرایی، زیرسازی، شیب‌بندی و تست آب‌بندی در کف سرویس‌ها و پشت‌بام می‌پردازیم.
۱. اهمیت عایق رطوبتی در ساخت وساز
جلوگیری از نفوذ آب به سقف طبقه پایین یا طبقات فوقانی
پیشگیری از پوسیدگی آهن‌آلات، خوردگی میلگرد و تخریب بتن
حفظ زیبایی و سلامت نازک‌کاری‌ها (رنگ، گچ، کاشی، سقف کاذب)
کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش عمر مفید سازه
۲. محل‌های نیازمند عایق رطوبتی
- کف سرویس‌های بهداشتی و حمام
- کف آشپزخانه
- پشت‌بام و سقف طبقه آخر
- بالکن‌ها، تراس‌ها و جان‌پناه‌ها
- دیوارهای حائل مجاور خاک (در ساختمان‌های زیرزمین‌دار)
۳. انواع رایج عایق‌های رطوبتی
الف) قیرگونی
• شامل لایه‌های متناوب قیر داغ و گونی کنفی
• مناسب سرویس‌ها و کف‌های کوچک
• اجرا نیازمند تخصص، دمای بالا و احتیاط زیاد
• مزایا: قیمت پایین، در دسترس بودن
• معایب: حساس به UV، عمر پایین‌تر از ایزوگام
ب) ایزوگام
• رول‌های پیش‌ساخته پلیمری، تقویت‌شده با الیاف شیشه یا پلی‌استر
• قابل اجرا در کف و بام، با مشعل حرارتی
• مزایا: دوام بالا، مقاومت در برابر UV، نصب سریع
• معایب: نیاز به زیرسازی دقیق و اجرای حرفه‌ای
ج) عایق‌های مایع و نانوپلیمری
• مانند چسب عایق رطوبتی یا پوشش‌های پایه سیمان و رزین
• اجرا با قلم‌مو یا غلتک
• مزایا: بدون نیاز به شعله، مناسب نقاط حساس
• معایب: حساس به ضخامت اجرا و شرایط خشک شدن
۴. زیرسازی و شیب‌بندی پیش از عایقکاری
قبل از اجرای هر نوع عایق، سطح باید صاف، بدون گردوغبار، فاقد چربی، بدون تیزگوشه و خشک باشد.
در کف سرویس‌ها و پشت‌بام، باید با ماسه سیمان شیب‌ملایم (حدود ۱ درصد به سمت کف‌شوی یا ناودان) ایجاد شود.
توصیه می‌شود یک لایه پرایمر قیری (مثلاً بیتومن پرایمر) به‌عنوان لایه چسبنده پیش از ایزوگام یا قیرگونی اجرا شود.
۵. مراحل اجرای عایق رطوبتی کف سرویس‌ها
- قیرگونی:
۱. اجرای پرایمر قیری
۲. اجرای لایه اول قیر داغ
۳. نصب گونی کاملاً کشیده و بدون تاخوردگی
۴. اجرای لایه دوم قیر
۵. نوردکاری برای حذف حباب هوا
۶. تست آب‌بندی و اجرای ملات محافظ (ماسه سیمان)
- ایزوگام:
۱. اجرای پرایمر و خشک شدن کامل
2. رول‌گذاری ایزوگام با همپوشانی ۱۰ سانتی‌متر
3. گرم‌کردن با مشعل و چسباندن دقیق
4. نورد روی درزها برای هوابندی کامل
5. تست آب‌بندی با آب‌بندی سرد ۲۴ ساعته
6. اجرای لایه محافظ ملات سیمان یا سرامیک
۶. نکات اجرایی و فنی مهم
درزهای عمودی و گوشه‌ها باید با حرارت بیشتری گرم شده و نورد دقیق‌تری شوند
در محل کف‌شوی، ایزوگام باید به صورت قیفی بریده و درون فلاشینگ آب‌بندی شود
عایق باید حداقل ۱۵ سانتی‌متر روی دیوار بالا بیاید (اصطلاحاً تابانده شود)
در پشت‌بام، ایزوگام باید یکپارچه، بدون بریدگی و با همپوشانی مناسب باشد
کف آشپزخانه، اگر در بالا طبقه‌ای باشد، بهتر است عایق شود
پس از عایق، بلافاصله ملات ماسه سیمان محافظ روی آن اجرا گردد تا از آسیب جلوگیری شود
۷. تست آب‌بندی
پیش از پوشاندن عایق با سرامیک یا ملات، باید با پر کردن کف با آب سرد برای ۲۴ ساعت، تست نشتی انجام شود.
در صورت وجود نشتی حتی جزئی، باید عایقکاری اصلاح شود.
۸. آیین‌نامه‌ها و ضوابط فنی مرتبط
- مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان – مصالح ساختمانی
- مبحث نوزدهم – صرفه‌جویی انرژی و الزامات پوشش‌ها
- نشریه ۵۵ – اجرای عایق‌های رطوبتی در کف و بام
- استاندارد ملی 3885 و 3886 ایران – ایزوگام و قیرگونی
۹. خطاهای رایج در عایقکاری رطوبتی
عدم ایجاد شیب‌بندی مناسب = تجمع آب
استفاده از گونی نامرغوب یا قیر آلوده = ترک یا سوراخ
چسباندن ناقص ایزوگام در کنج‌ها = نشت از درزها
نبود تست آب‌بندی = عدم تشخیص نشت قبل از کاشی‌کاری
نبود محافظ روی عایق = سوراخ شدن حین اجرای سایر مراحل
انتهای پیام/
