نکات کلیدی قبل از خرید انواع سنگ های ساختمانی

 به گزارش اخبار ساخته ها؛ در زمان اکتشاف هر معدن ، نمونه هایی از آن به آزمایشگاه های تخصصی برده می شود و با انجام تست های مختلف ، مشخصه های سنگ ، کانی های تشکیل دهنده و … مورد بررسی قرارمی گیرد . بعد از آن بشرط تطبیق با استانداردهای سنگ ساختمانی ؛ وارد فاز بهره برداری ، فرآوری و عرضه قرار می گیرد .دانستن این موارد دانش کافی از زمین شناسی و شناخت کامل سنگ ها را می طلبد که خارج از صبر و حوصله خریداران است . از این رو تنها شناخت نسبی از سنگ ها و مشاوره با افراد متخصص در این زمینه کفایت می کند .

به طور مثال وجود درصد بالای آهک در سنگ های ساختمانی ، موجب سفیدی سنگ اما با جذب آب و لک پذیری بسیار شود . بنابراین از چنین سنگ های نمی توان برای نمای بیرونی شهرهای آلوده ، پربارش و مرطوب استفاده کرد ( مثل لایسمتون ها ) . ضمن آنکه چنین سنگ هایی سست بوده و ساب پذیری آنچنان مطلوبی در مقایسه با سنگ های رسوبی آهکی ( مثل تراورتن ها )  ندارند .

نمونه دیگر از سنگ های ساختمانی که درصدی آهک ( در هرسنگ متفاوت است ) در آن ها وجود دارد ، مرمریت ها هستند . اما مرمریت ها به دلیل وجود منیزیم در ساختارشان ، سنگ های قوی تر و مستحکم تری هستند که جذب آب بسیار کمتری در مقایسه با لایمستون ها و تراورتن ها دارند . چنین ویژگی های در این سنگ موجب کاربرد فراوان آن برای استفاده در سنگ پله و کف ساختمان ها شده است .یا مثلا وجود زیاد فلدسپات در سنگ موجب ضعف سنگ می شود . زیرا دی اکسید کربن به عنوان حلال پتاسیم ، سدیم و کلسیم عمل کرده و موجب پودر شدن سنگ طی زمان می شود.

 با وجود میکا باید به میزان کمتر از ۲ تا ۳ درصد برای سنگ های ساختمانی باشد .وجود سیلیکات به عنوان مواد سیمانی نیز ، موجب استقامت سنگ در برابر هوا می شود .نوع چینش و فشردگی( تراکم) ذرات سنگ ، مدت زمان فرآیندتشکیل سنگ ، شرایط زیست محیطی ، همگی از عوامل پایه ای در جنس ، ظاهر و نوع کاربردسنگ به شمار می آیند .

درجه کیفی

از عوامل تاثیرگذار بر ظاهر و دوام سنگ های ساختمانی ، درجه کیفی آن هاست . سنگ های پس از برش توسط کارگران به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که این دسته بندی رابطه مستقیمی با کیفیت ظاهری سنگ و فرآوری آن دارد . در واقع هر سنگی که عاری از هرگونه ناخالصی ، طرح غیرمعمول ، ترک ، سوختگی ، غدد و نقص ظاهری باشد در دسته باکیفیت ترین سنگ های چیده می شود که قیمت بیشتری نسبت به بقیه خواهد داشت .

مثلا در سنگ های چینی روشن ، هرچه سفیدی زمینه بیشتر باشد ، سنگ در سورت بالاتری قرار می گیرد . مثل چینی نیریز

یا در مرمریت ها هرچه رگه های آهکی ، زنجیرهای روی سطح سنگ ، سوختگی ،ترک کمتر باشد ، سنگ مرغوب تری خواهیم داشت . مثلا در مرمریت لاشتر وجود لک های سوخته ، به عنوان عیب در سنگ تلقی می شود که باعث افت قیمت سنگ لاشتر می شود . ( البته چنین سنگ هایی برای فرآوری های دیگری که روی سطح قرار می گیرند بهتر است . مثل تیشه ای کردن )

و یا در تراورتن ها به دلیل بازه رنگی بسیار زیاد ، هرچه دسته های سنگ ، نزدیکی رنگ زمینه بیشتری به هم داشته باشند و عاری از هرگونه فسیل و ناخالصی باشند ، در درجات بالاتر دسته بندی می شوند .

نکته : مواردی که به آن ها اشاره شد تنها نمونه ای از معایب ظاهری سنگ در درجه بندی بود و موارد بسیار دیگری هم می توانند شامل شوند .

طبیعی است که در هر نوع از سنگ ساختمانی ، هرچه سورت انتخابی مرغوب تر باشد ، علاوه بر ظاهر جذاب تر  ، کیفیت و طول عمر بیشتری هم خواهد داشت . اما همیشه هم الزام به خرید سنگ سوپر و درجه یک نیست . بسته به نیاز ، نوع پروژه ، نوع کاربری و بخشی که قرار به استفاده از سنگ است ، اهمیت این موضوع تغییر می کند .

فرآوری و مواد مصرفی

یک سنگ از مرحله برش توسط ماشین های برش سنگ مختلف گرفته تا رنگ زنی و توری پشت سنگ ، ملزم به گذراندن مراحل مختلفی است تا به محصول مورد استفاده تبدیل شود . هرچقدر کارخانه به تجهیزات بروزتر و بهتری مجهز باشد و نوع موادی که در پروسه فرآوری به کار می برند بهتر باشد ، در کیفیت نهایی محصول تاثیرگذار خواهد بود .

مثلا نوع رزین ، توری مصرفی ، رنگ و… از جمله مواردی هستند که اگر از نوع با کیفیت نباشند و یا به درستی بروی سنگ اعمال نشود ، بعد از مدتی که از کارشدن سنگ بگذرد ، تاثیر خود را بروی سنگ آشکار می کند . یا نوع دستگاه برش تاثیربسزایی در میزان پرتی سنگ ، کالیبر شدن ، دقت در ابعاد و گونیای سنگ مواردی از این نظیر خواهد داشت . به همین خاطر ، این که سنگ از کجا تهیه می شود ، بسیار اهمیت دارد .

آنالیز سنگ (جذب آب ، مقاومت سایشی و … )

همانطور که پیش تر هم گفته شد هر سنگ بعد از اکتشاف مورد آزمایش های مختلفی قرار می گیرد . مقادیر حاصل همان پارامترهای آنالیز سنگ هستند که باید با استانداردهای تعیین شده برای سنگ ساختمان تطابق داشته باشند . از جمله این پارمترها مقاومت سایشی ، مقاومت خمشی ، نرخ جذب آب ، درصد تخلخل ، سختی و…. هستند .هریک از این مقادیر تعیین کننده نوع کاربرد سنگ برای بخش های مختلف هستند .

مثلا برای انتخاب سنگ کف در میان انواع سنگ ساختمانی ، باید به دنبال مستحکم ترین آن که از جذب آب حداقلی هم برخوردار باشد استفاده کرد . همچنین به دلیل رفت و آمد مکرر می بایست مقاومت سایشی بالایی هم داشته باشد . حال اگر قرار باشد برای سرویس بهداشتی به کار رود باید حساسیت بیشتری در جذب آب آن داشت و به دنبال جذب رو به صفر برای چنین قسمتی بود .

اما برای کاربرد دیوار داخل سالن نشیمن ، لابی و مواردی از این نظیر فاکتورهای بالا چندان اهمیتی ندارند و بیشتر از هرچیزی زیبایی سنگ اهمیت دارد .در یک نگاه کلی می توان گفت که آگاهی از آنالیز سنگ ، در انتخاب سنگ بخش موردنظر کمک شایانی خواهد نمود .مثلا در رابطه با جذب آب و لک پذیری بیشترین مقدار متعلق به لایمستون ها و کمترین و حتی در بعضی موارد رو به صفر متعلق به گرانیت هاست.

به لحاظ سختی و مقاومت سایشی هم در درجه اول سنگ های گرانیت و پس از آن به کریستال ها ، مرمریت ها و …. می توان اشاره کرد . حال با توجه به اهمیت برخی از این موارد به بررسی مجزا چند نمونه از این آیتم ها می پردازیم :

سختی ومقاومت

سنگ های ساختمان باید به اندازه کافی سخت باشند تا تنش های ایجاد شده بر اثر لرزش را حفظ کنند . بنابراین در لیست پارامترهای انتخاب سنگ  باید به آن توجه شود .

سختی یا نرمی اجزا ، نسبت مواد معدنی سخت و نرم ، شکل و اندازه مواد معدنی ، انسجام ، تخلخل ، تراکم ، مواد سیمانی موجود درسنگ همگی ازمواردی هستند که بر سختی و مقاومت سنگ اثر گذارند و جزء مهم ترین پارامترهای انتخاب سنگ ساختمان به شمارمی آیند . زیرا نقش مستقیمی درنوع کاربرد سنگ دارد .

باتوجه به میزان سختی سنگ ، مصرف سنگ هم متمایزمی شود . برای سنگ های ساختمانی ،ضریب سختی نباید کمتراز ۱۴ باشد. این درحالی است که برای جاده سازی ها حداقل مقدارمعین شده ۱۷ می باشد .

به طورمثال برای مصارف ساختمانی ، برای استفاده درکف و یا سنگ پله ، باید ازسنگی با درجه ی سختی بالا استفاده کرد تا دربرابرفشاروسایش دوام بیاورد . اما درمواردی همچون دیوارها که بیشتر جنبه ی تزیینی ساختمان را برعهده دارند ، دیگر نیازی به این همه حساسیت نیست .

تخلخل وجذب آب

یکی دیگر از موارد مهم در انتخاب انواع سنگ ساختمان ، تخلخل است . تمامی سنگ ها منافذی دارند که موجب جذب آب خواهند شد . با توجه به نوع سنگ مقداراین خلل و فرج ها متفاوت است . مثلا در سنگ های متراکم این مقداربسیارناچیزاست . مثل گرانیت ، کریستال چینی و … اما درسنگ هایی مثل تراورتن این مقدارچندین برابراست .

البته این حفرات سنگ به شرطی که بتواند ازنفوذ آب به داخل سنگ جلوگیری کند ، خود می تواند یک امتیاز برای سنگ به شمارآید .چرا که همین تخلخل های موجود درسنگ ، اول ازهمه موجب سبک وزن شدن سنگ می شوند و وزن سازه را تا حد زیادی کاهش می دهند .ازطرفی چسبندگی بسیاربالا با ملات وسیمان خواهند داشت . ازاین روگزینه ای مناسب برای استفاده در ارتفاعات هستند ونگران رها شدن و سقوط سنگ نخواهیم بود .

حال چگونه از نفوذ آب پیشگیری می کنند ؟

در کارخانه های سنگبری به کمک ماستیک هایی شبیه به رنگ زمینه ی سنگ ، حفرات سنگ را پرمی کنند . بعد ازآن بااستفاده ازمواد رزین واپوکسی ، UV سطح سنگ راپوشانده و به این ترتیب سنگ را دربرابرنفوذ آب مقاوم کرده وازرنگ پریدگی آن جلوگیری می کنند . همچنین باعث براقیت بیشترسطح می شوند .

مقاومت در برابر حرارت

همانطورکه می دانید انبساط وانقباظ زیاد درسنگ براثرگرم و سرد شدن ، عامل مهمی در خرد شدن و ازبین رفتن سنگ می شود . منظورازمقاومت دربرابر حرارت این است که اگر دما بسیار بالا رفت ، سنگ انبساط بسیار کمی داشته باشد . سنگ های ماسه ای دراین مورد بهترازدیگرسنگ ها عمل کرده اند . همینطورسنگ هایی مثل تراورتن در برابر آتش مقاومند و حتی به عنوان عایق عمل می کنند .

نوع کاربری ساختمان و بخش مورد استفاده

انواع سنگ ساختمان برای کاربردهای مختلفی هستند . این به کارگرفتن می تواند برای بخش داخلی ساختمان باشد و یا در محوطه سازی و نمای بیرونی به کار رود . مثلا بنابر نوع استفاده و قسمتی که قرار به استفاده از سنگ است ، طبیعتا نوع سنگ هم متفاوت است .

مثلا ستگی که در محوطه یا نمای بیرون به کار می رود با سنگی که برای بخش هایداخلی به کار می رود فرق می کند . چرا که باید تحمل شرایط جوی را هم ( اعم از نور آفتاب ، بارندگی های ، آلاینده ها ، اختلاف دما ، سرما ، گرما و … ) داشته باشد . علاوه بر این ها اگر برای کف و پله های بیرونی به کار رود که باید نسبت به ضربه ، وزن و سایش مقاومت بسیار بالاتری هم داشته باشد .

حال اگر بنا به استفاده از آن برای دیوار داخل ساختمان همچون دیوار لابی ، اتاق نسیمن ، تی وی روم و مواردی از این نظیر باشد ، زیبایی از مهم ترین فاکتورهای انتخاب خواهد بود . اما اگر بنا به استفاده از همین سنگ برای قسمت مرطوب و درتماس با آب باشد ، می بایست جذب آب و لک پذیری حداقلی و رو به صفر داشته باشد ( مثل سنگ های چینی یا گرانیت) . یا مثلا سنگی که برای کانتر انتخاب می شود ، علاوه بر دوام بسیار دربرابر خش پذیری ، باید نسبت به حرارت ، مواد شوینده و اسیدی ولک شدن هم مقاوم باشد .

حال اگر بنا به کاربرد سنگ برای درپوش دیوارهای محوطه و جانپناه باشد ، چی ؟ طبیعتا سورت های ضعیف سنگ های تراورتن گزینه ای مقرون بصرفه خواهند بود .

مساله مهم دیگر نوع کاربری پروژه است . مثلا برای سنگ پله مابین طبقات یک ساختمان مسکونی چندطبقه ،می توان از مرمریت استفاده کرد اما اگر همین ساختمان کاربری عمومی تری داشته باشد ( مثلا متعلق به یک موسسه باشد ) دیگر کاربرد مرمریت چندان مناسب نخواهد بود . مگر آنکه از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشد . که باز هم گزینه اول پیشنهادی سنگ هایی همچون گرانیت و کریستال چینی ها هستند .

اقلیم منطقه عاملی اساسی در انتخاب انواع سنگ ساختمانی

آنچه در دوام و طول عمر سنگ تاثیر زیادی دارد توجه به تناسب سنگ انتخابی با شرایط منطقه ای است . این موضوع بالاخص برای سنگ نما و محوطه اهمیت دارد . مثلا سنگ نمایی که در یک منطقه سردسیر و یخبندان به کار می رود باید تحمل بالایی داشته باشد تا دچار ترک و شکستن نشود . یا سنگی که برای یک منطقه پربارش است نباید از سنگ های آهکی برای استفاده کرد چرا که جاذب شدید رطوبت هستند .

برای مناطقی که امکان طوفان شب و سایش سنگ وجود دارد ، سنگ مصرفی می بایست مقاوم در برابر سایش باشد . یا برای یک منطقه صنعتی که درصد آلاینده ها زیاد است ، سنگ هایی با نرخ جذب آب حدقل و لک پذیری بسیار کم مناسبند . در چنین مناطقی به دلیل ترکیب باران با مواد آلاینده ، باران های اسیدی بوجود می آید که اگر سنگ نسبت به مواد اسیدی هم مقاوم نباشد ، بعد از گذشت چندسال از بین می رود .

در مناطقی که هم میزان تابش نور آفتاب زیاد است ، سنگ با سرعت بالایی دچار رنگ پریدگی می شود . برای چنین آب و هوایی باید از سنگ های روشن و متمایل به سفید ( برای دفع گرما و صرفه جویی انرژی )استفاده کرد و از انتخاب سنگ مرمریت برای این منظور باید پیشگیری کرد .

البته در رابطه با سنگ های مرمریت همیشه گفته ایم که تحت هیچ شرایطی در فضای باز و محیط بیرونی استفاده نشوند . چرا که نه در برابر رنگ پریدگی مقاومند و نه در برابر گرم وسرد شدن و بارندگی ها .

حال که صحبت از کاربرد مرمریت ها در محوطه شد باید اشاره به چندنمونه از استثنا های آن داشته باشیم . مثلا از سنگ تیشه ای لاشتر و سنگ تیشه ای گندمک برای کاربردهای مختلف ( سنگ پله ، کفپوش محوطه ، نما ، رمپ ) استفاده می شود . حال اگر منطقه مورد نظر با یخ بندی شدید مواجه باشد استفاده از کریستال و گرانیت پیشنهاد می شود .

انتهای پیام/

منبع خبر: ایران اسلب