به گزارش خبرنگار  اخبار ساخته ها؛ از زمانی که موضوع طرح «توسعه حرم شاهچراغ» در شیراز بیان شده است، بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی نسبت به تخریب بافت تاریخی و خانه های قدیمی شیراز هشدار داده اند. برخی اساتید و کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند با اجرای طرح توسعه حرم شاهچراغ بافت تاریخی و خانه های قدیمی شیراز تخریب خواهد شد، در حالی که مسئولان شهری و میراث فرهنگی می گویند «با هر گونه تخریب خانه تاریخی مخالف بوده و هیچ‌گونه مجوز یا پاسخ استعلام مثبتی در این زمینه که منجر به از بین رفتن تاریخ، فرهنگ و هویت شیراز شود، صادر نشده است».

نامه یک استاد دانشگاه به وزیر راه و شهرسازی

در طول یکسال گذشته نیز رسانه های مختلف و میراث دوستان همواره از وزیر و مسئولان وزارت میراث فرهنگی در این باره سوال کرده اند، و هر بار هم مقامات وزارتخانه بر لزوم حفاظت از بافت تاریخی این شهر  به ویژه مناطقی که اطراف حرم شاهچراغ قرار دارند تاکید کرده و اعلام کرده اند که هیات کارشناسی برای بررسی و نظارت بر اجرای این طرح توسعه تعیین شده است.

اما همچنان اساتید حوزه تاریخ و فرهنگ و معماری معتقدند  اجرای این طرح آثار مخرب و منفی  بر چهره فرهنگی تاریخی شهر شیراز که شناسنامه هویتی ایران است خواهد داشت . در همین راستا چند روز پیش غلامحسین معماریان ـ استاد دانشگاه علم و صنعت و دکتری معماری از دانشگاه منچستر انگلستان ـ در ادامه پیگیری‌ها برای توقف تخریب بخش بزرگی از بافت تاریخی شیراز، در نامه‌ای خطاب به مهرداد بذرپاش ـ‌ وزیر راه و شهرسازی ـ‌ درخواست کرد از این اقدام ضد فرهنگی جلوگیری و در ازای آن برای مرمت، ‌احیاء‌ و استحکام‌بخشی بافت تاریخی شیراز تلاش شود.

 در این نامه که به شورای عالی معماری و شهرسازی هم رونوشت شده خطاب به وزیر راه و شهرسازی، آمده است: «همانگونه که مستحضرید شهرهای تاریخی ایران شواهدی عینی از زندگی مردمان این سرزمین در صدها سال گذشته هستند. این شواهد ارزشمند در چند دهه اخیر دچار تخریب‌های گسترده شده‌اند و علیرغم تذکرهای بسیاری از متخصصان و اساتید دانشگاه، تخریب‌ها همچنان ادامه دارد.  

«یکی از نمونه‌های این تخریب‌ها، بافت تاریخی شیراز است که در دو دهه گذشته ده‌ها هکتار از آن را به نام «بین‌الحرمین» و یا «گسترش حرم شاه چراغ (ع)» یا «مجتمع نیکان» ویران کردند و به پاساژ، مراکز خرید و خیابان تبدیل کردند. از حدود یک سال پیش برخی مسؤولان استان و شهر شیراز به بهانه اتصال دو حرم شاه چراغ (ع) و سیدعلاء‌الدین حسین (ع)، که حدود ۴۰۰ متر از هم فاصله دارند، برنامه تخریب گسترده‌ای را در دستور کار قرار دادند.»

«علیرغم وجود طرح تفصیلی بافت تاریخی ابلاغی در سال ۱۳۹۶ و طرح موضعی مشاورین در سال ۱۴۰۰، در اردیبهشت ۱۴۰۱ کمیسیون ماده ۵ شهرداری شیراز طرحی را تصویب کرد که بخش های قابل توجهی از بافت تاریخی محلات «بیات» و «اسحاق‌بیک» که از قدیمی‌ترین بخش‌های شیراز قدیم هستند، تخریب خواهند شد. در طرح موضعی شرق شاه چراغ، مشاور محترم در سال ۱۴۰۰ هیچ‌گونه تخریبی در وضع موجود پیش‌بینی نکرده است و متاسفانه وزارت میراث فرهنگی که باید جلودار دفاع از این میراث گرانبها باشد، خط تخریبی را معین کرده است که این خط حدوداً با طرحی که تولیت شاه چراغ در چند سال پیش تعیین کرده بود، شباهت دارد. این امر نشان می‌دهد که نه تنها وزارت میراث فرهنگی برای منافع ملی و فرهنگی مردم عمل نکرده، بلکه در جهت کسب رضایت برخی از مسؤولان گام برداشته است.»

«پس از تصویب طرح در کمیسیون ماده ۵، در این شرایط نامناسب اقتصادی اداره راه و شهرسازی شیراز به سرعت اقدام به خرید املاک کرد. در بازدید علمی مورخ 11 بهمن  1401 از محل طرح تخریب، مشخص شد که از طرف برخی ادارات به خانه‌های این محدوده مراجعه شده است و به ساکنان فرصتی چند روزه برای ترک خانه‌ها جهت تخریب داده شده است و چنانچه خانه‌ها را ترک نکنند، آب، برق و گاز آن‌ها قطع خواهد شد و مبلغ تعیین شده توسط کارشناس به حساب دولت واریز شده و خانه را تخریب خواهند کرد. » 

 توضیحات استاندار فارس درباره احتمال تخریب خانه‌های تاریخی شیراز

در همین زمینه نیز استانداری فارس در اطلاعیه‌ای درباره احتمال تخریب خانه‌های تاریخی پیرامون حرم شاهچراغ در شهر شیراز، ‌به نقطه نظرات محمدهادی ایمانیه استاندار فارس اشاره و اعلام کرده «شایعه های تخریب تعدادی از خانه‌های ارزشمند بافت تاریخی شیراز  بدون مبنا است و استاندار بارها مخالفت خود با هرگونه تخریب و تعرض به بافت تاریخی شیراز و خانه‌های ارزشمند این بافت را اعلام کرده است .»

در این اطلاعیه آمده است «بهبود شرایط سکونت در بافت تاریخی شیراز و ایجاد محیط شاداب و متناسب با فرهنگ غنی شیراز، از جمله برنامه‌های جدی مدیریت استان محسوب می‌شود و دستگاه‌های مسؤول در حوزه بافت تاریخی مانند میراث فرهنگی و گردشگری و راه و شهرسازی و شهرداری باید طرح‌های کارشناسی برای حراست از این بافت و ارتقاء سطح کیفی زندگی در آن ارائه دهند».

استانداری فارس تاکیده کرده است:« با بررسی‌های انجام شده استانداری فارس و ادارات مرتبط با موضوع بافت تاریخی بر اساس وظیفه ذاتی و مطابق با ضوابط قانونی با هر گونه تخریب خانه تاریخی مخالف بوده و هیچ‌گونه مجوز یا پاسخ استعلام مثبتی که منجر به تخریب خانه میراثی و از بین رفتن تاریخ، فرهنگ و هویت شیراز شود صادر نشده است».

بافت تاریخی شیراز از دهه ۶۰ مکرر با تخریب‌ گسترده مواجه بوده است. این رویه در نیمه‌های دهه ۹۰ متوقف شد، اما از سال گذشته با طرح دوباره توسعه حرم شاهچراغ بار دیگر پروژه تخریب بخشی از این بافت، به جریان افتاده است.

بنا بر آنچه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری روی کاغذ و نقشه مشخص کرده‌اند، ۳۵ پلاک در طرح توسعه تخریب خواهد شد که از آن میان، پنج پلاک در فهرست آثار ملی ثبت شده است. با این وجود،  بررسی میدانی کارشناسان حاکی از آن است که ساکنان حدود ۶۰ خانه تاکنون اخطار شفاهی تخلیه دریافت کرده‌اند.

انتهای پیام/