گنبد سنگی جبلیه

به گزارش پایگاه خبری اخبار ساخته ها؛ گنبد جبلیه بنایی که به اواخر دوره ساسانی بر می گردد، این بنای ارزشمند و تاریخی به صورت هشت ضلعی ساخته شده است و مصالح به کار رفته در ساخت سنگ است. در هر ضلع این بنا هشت در با عرض دو متری قرار دارد، اما امروز تنها یک در باز در این بنا باقی مانده و بقیه با سنگ پوشانده شده اند. سقف گنبد جبلیه نیز از جنس آجر است و داخل آن با گچبری های زیبا تزئین شده اند. در بیرون بنا بر روی دیوارها مصالح به کار رفته شده سنگ لاشه با ملات گچ و آهک در داخل بنا است. نکته بسیار جالب در ساخت این بنا استفاده از شیر شتر به جای آب بوده است و همین امر سبب استحکام بنا گردیده است. این گنبد هشت ضلعی بر روی پایه ۳ متری قرار گرفته است. اگر به معماری داخل گنبد توجه کنید جای گچ بری ها و تزئیناتی به چشم می خورند که بعضی قسمت ها تخریب شده اند.
نمای بیرونی گنبد جبلیه دارای سه بخش است:

بخش پایینی: این بنا در بخش پایینی خود دیوارهای ضخیم همراه با یک طاقنمای قوس دار در هر ضلع دارد. در داخل قوس ها نیز لوح های تزئینی به شکل مربع و مستطیل ساخته شده اند. در داخل هریک نورگیرهای بزرگی قرار دارند و در هشت ضلع نیز هشت در به بخش میانی: در بالای قسمت اول پاگردی به عرض ۱.۵ متر ساخته شده است که قطر آن از قطر اصلی بنا کوچک ‌تر است. در این قسمت طاقنماها با قوس تیزدار دقیقا در بالای نورگیرهای مستطیل شکل قرار دارند. در وسط اضلاع نیز یک در میان هشت نورگیر وجود دارد که در سال های اخیر برای نورگیرهای شیشه نصب شده است.
بخش فوقانی: نمای بنا با عرضی یک متری از قسمت دوم به عقب نشسته است. پاگرد این بنا با اضلاع ۳۲ در ۲۴ مستطیل شکل عمودی و افقی با مصالح آجر و سنگ است. طاقنماها نیز در قسمت های سه ‌گانه نما موجب کاهش ضخامت شده است.
فضای داخلی: داخل بنا بسیار ساده و بدون تزیینات خاصی است و در قسمت بالایی برای تبدیل هشت ضلعی به دایره از شانزده طاق نما یا قوس تیزدار استفاده شده است، تقریبا اینجا تنها تزئین این بنا به شمار می روند. گچبری های موجود در داخل این بنا در طول سال ها تخریب شده اند.

درون این گنبد تاریخی به کتیبه ای ارزشمند دسترسی خواهید داشت که کتیبه مسجد آبدر اشکان نام دارد و برروی قطعه سنگی طبیعی با خط کوفی حک شده است. در سال ۱۳۷۷ فردی به نام احمد ایلاقی سنگی ارزشمند و تاریخی را کشف کرد و به سازمان میراث فرهنگی استان کرمان تحویل داد. این سنگ قبر دارای ابعاد در حدود ۲۶ در ۲۲ است و دارای دو بخش مهمی است، یک مورد نوار حاشیه‌ ای و مورد دیگری نوشتار وسط آن. در قسمت پایین گوشه سمت راست آیه ای از سوره آل عمران آورده شده است. در این گنبد بیش از ۱۲۰ قطعه سنگ حجاری شده مربوط به دوره های مختلف تاریخی کشف شده است مانند سنگ هزار ساله رابر، سنگ مقبره خواجه اتابک و سنگ قبر میرزا آقاخان، پسر میرزا احمد علی خان وزیری و چندین مورد دیگر.

در حال حاضر شهرداری کرمان ، با همت بخش خصوصی تصمیم به راه اندازی سیستم AR (واقعیت افزوده) برای بناهای تاریخی من جمله گنبد جبلیه گرفته است.

انتهای پیام/