هشدار فرونشست در سه کلان شهر؛ جابه جایی اجباری ۴۵ هزار واحد مسکونی

به گزارش اخبارساخته ها؛ عبدالرضا گلپایگانی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، اعلام کرد که حدود ۴۵ هزار واحد مسکونی کشور بر روی پهنه‌های پرخطر فرونشست احداث شده‌اند و طرح جابه‌جایی آن‌ها در دستور کار قرار دارد. او از سه پروژه انتقال سکونتگاه‌ها در چابهار، اهواز و تبریز به‌عنوان نقاط بحرانی یاد کرد و هشدار داد که در برخی مناطق، تنها راه نجات، جابه‌جایی کامل سکونتگاه‌هاست.

فرونشست زمین؛ تهدیدی زیست‌محیطی و اجتماعی

پدیده فرونشست زمین در اثر برداشت بی‌رویه آب‌های زیر زمینی، حفاری معادن و عوامل طبیعی مانند زلزله و انحلال سنگ‌‌ها رخ می‌دهد و می‌‌تواند عواقبی خطرناک برای زیرساخت‌‌ها، توسعه پایدار و زندگی روزمره مردم داشته باشد. 

در سال‌های اخیر، فرونشست به یکی از چالش‌های جدی کشور تبدیل شده و دولت و مجلس بارها بر ضرورت مقابله با آن تاکید کرده‌اند. به گفته گلپایگانی، اکنون فرونشست نه‌تنها دشت‌های کشور بلکه بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی شهری را نیز درگیر کرده است.

او توضیح داد که مطالعاتی گسترده‌ درباره پهنه‌های در معرض خطر، از جمله فرونشست زمین، توسط شرکت بازآفرینی شهری ایران انجام شده و سه شهر بزرگ کشور در اولویت اجرای طرح‌های جابه‌جایی قرار دارند.

سه شهر در خطر؛ چابهار، اهواز و تبریز

معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به پرسشی درباره شهرهای در معرض خطر گفت: «سه منطقه اصلی در کشور در دستور جابه‌جایی قرار گرفته‌اند؛ پروژه‌ای در منطقه چابهار، پروژه‌ای در اهواز و پروژه‌ای دیگر در تبریز.»

گلپایگانی افزود که در تبریز اقداماتی برای آماده‌سازی زمین‌های جایگزین انجام شده و عملیات انتقال در مرحله اجرا قرار دارد. در اهواز نیز ساخت مسکن‌های جدید در حال انجام است تا جابه‌جایی خانوارها با حداقل مشکل صورت گیرد.

او درباره چابهار گفت: «در این منطقه احداث کامل واحدهای مسکونی جدید انجام شده است.»

به گفته او، در خرم‌آباد نیز تجربه‌ای مشابه در سال‌های گذشته در محله علی‌آباد اجرا شده و عملیات جابه‌جایی با موفقیت انجام گرفته است.

ضرورت جابه‌جایی و نبود گزینه‌ای دیگر برای مناطق پرخطر

گلپایگانی تاکید کرد که در برخی مناطق کشور، شدت فرونشست و ناایمنی بستر زمین به حدی است که هیچ راهکاری جز جابه‌جایی باقی نمانده است.

او گفت: «پدیده فرونشست در برخی از شهرها به مرحله‌ای رسیده که چاره‌ای جز انتقال سکونتگاه‌ها وجود ندارد. ادامه سکونت در این مناطق می‌تواند به زیرساخت‌ها و حتی جان ساکنان آسیب جدی وارد کند.»

۴۵ هزار واحد روی پهنه‌های پرخطر

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران درباره تعداد واحدهای مسکونی در معرض خطر اظهار داشت: «۴۵ هزار واحد مسکونی بر روی پهنه‌های پرخطر احداث شده‌اند. این واحدها در اولویت مطالعات ما قرار دارند و امیدواریم در بودجه سال آینده اعتبار لازم برای اجرای طرح جابه‌جایی آنها تخصیص یابد.»

او افزود هدف این است تا با دریافت بودجه مناسب، جریان جابه‌جایی به‌صورت منظم آغاز شده و خانوارهای ساکن در مناطق فرونشستی به نقاط ایمن منتقل شوند.

اثر فرونشست بر سکونتگاه‌های غیررسمی

گلپایگانی با اشاره به نبود آمار دقیق از میزان تاثیر فرونشست بر سکونتگاه‌های غیررسمی گفت: «در حال حاضر عدد دقیقی از تاثیر این پدیده در سکونتگاه‌های غیررسمی در دست نیست، اما می‌دانیم که اثر آن جدی و گسترده است. فرونشست به‌طور مستقیم بر زیرساخت‌های شهری، مسیرهای حمل‌ونقل، تاسیسات عمومی و ایمنی ساختمان‌ها تاثیر می‌گذارد.»

ویژگی سکونتگاه‌های غیررسمی و چالش‌های حقوقی

او در توضیح مفهوم سکونتگاه‌های غیررسمی گفت: «سکونتگاه‌های غیررسمی به مناطقی گفته می‌شود که فاقد سند رسمی مالکیت هستند یا زمین آن‌ها تصرفی است. در این مناطق معاملات اغلب به‌صورت قولنامه‌ای، وقفی یا خارج از ضوابط طرح‌های توسعه شهری انجام می‌شود.»

گلپایگانی تاکید کرد که هرچند برخی واحدهای این مناطق ظاهری مناسب و حتی ساخت‌وساز فنی دارند، اما از منظر حقوقی و ایمنی در محدوده خطر قرار گرفته و باید در طرح‌های بازآفرینی مورد توجه ویژه قرار گیرند.

تفاوت زاغه‌نشینی و کپرنشینی در ایران

در بخش دیگری از گفت‌وگو، معاون وزیر راه و شهرسازی درباره پدیده زاغه‌نشینی توضیح داد: «در ایران پدیده زاغه‌نشینی به مفهوم جهانی آن وجود ندارد. اما در برخی مناطق سیستان و بلوچستان، زندگی در کپر و کپرنشینی به‌عنوان بخشی از سنت محلی دیده می‌شود و این موضوع ریشه تاریخی دارد، نه اینکه پدیده‌ای جدید باشد.»

وی افزود: شرکت بازآفرینی شهری ایران، به‌همراه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، پروژه‌هایی را برای جابه‌جایی خانوارهای ساکن در کپرها و اسکان آن‌ها در فضاهای ایمن‌تر در دست اجرا دارد.

جمع‌بندی

به گفته گلپایگانی، پدیده فرونشست امروز به یکی از مهم‌ترین تهدیدهای زیست‌محیطی و اجتماعی ایران تبدیل شده است.

جابه‌جایی اجباری در سه شهر بزرگ، شناسایی ۴۵ هزار واحد مسکونی در پهنه‌های پرخطر و اجرای برنامه‌های بازآفرینی شهری نشان می‌دهد که سیاست وزارت راه و شهرسازی به‌سمت پیشگیری، نوسازی و ایمن‌سازی سکونتگاه‌ها در برابر بحران‌های زمین‌شناختی در حال حرکت است.

انتهای پیام/

منبع خبر: صما نیوز