میل سومعه سرا (سوماسرا)

به گزارش پایگاه خبری اخبار ساخته ها؛ قدمت میل سومه سرا مربوط به ۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است که در شهرستان املش، بخش کجید، روستای سومعه سرا واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این میل را با نام برج اُمام نیز می شناسند که به عنوان میل راهنما کاربرد داشته است. در اطراف آن اشیایی مثل آجر و سفال پیدا کرده اند که حدس می زنند برای ارسال دود و آتش و غیره از آن استفاده می کردند.

میل اُمام در فاصله یک کیلومتری شمال شرق روستای امام، از توابع شهرستان املش قرار دارد و در میان مردم منطقه به برج اُمام و آتشکده دوران ساسانی معروف است. این برج در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا، در بالاترین نقطه کوه سومان سرا قرار دارد و در حال حاضر تنها بقایایی از آن با ارتفاع ۷ متر بر بالای تپه قابل مشاهده است.

بر بالای تپه ی طبیعی نزدیک روستای سمام، بقایایی از میل اُمام به ارتفاع ۶۷۰ سانتی‌متر دیده می شود. قطر پایه های آن بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ سانتی‌متر مربع متغیر است. قطر محیط بنا در قسمت فوقانی کمتر است و در سمت غربی با توجه به شیب کوه ارتفاع بیشتری دارد. قطر داخلی برج ۱۶۰ سانتی‌متر و ضخامت دیواره ی برج در قسمت فوقانی ۱۱۴ سانتی‌متر است. در ورودی برج، سوراخ هایی تعبیه شده که احتمالا برای نصب تیرهای چوبی سقف بوده است. در ارتفاع ۳۵۰ سانتی متری در جهات شمالی _ جنوبی، دیوار برج باریک تر شده و بر آمدگی سکو مانندی دارد که احتمالا برای استقرار دیده بان بوده است. شکل این برج، استوانه ای است که کمی روی مخروط قرار دارد و روی سراسر بدنه خارجی را با گچ غربالی و درشت سفید کرده اند.

به نظر می رسد ارتفاع برج در گذشته بیشتر از ۶۷۰ سانتی‌متر بوده و بخشی از آن تخریب شده است و بقایای آن در سطح تپه پراکنده شده است. در داخل میل اُمام، در ارتفاع ۱۹۰ سانتی متری، تیرهایی موازی با کف بنا نصب کرده بودند که بر اثر حفاری های غیر مجاز از بین رفته اند ولی جای بعضی از آنها کاملا مشخص است. دیوارهای خارجی بنا را با گچ سفید، اندود کرده بودند تا بتوانند برای یافتن مسیر از میل اُمام به عنوان راهنما استفاده کنند. مصالح به کار رفته در ساخت این بنا، سنگ لاشه، آجر، ساروج و گچ بوده است.

با توجه به موقعیت این برج و اشراف آن بر ارتفاعات منطقه و روستا های هم جوار، می توان گفت از میل اُمام برای دیده بانی و راهنمایی مسافران استفاده می کردند. همچنین احتمال دارد که در دوره های مختلف از این میل برای ارسال پیام با دود و آتش استفاده می کردند.

منبع:  دانشنامه معماری و شهرسازی ایران وزارت راه و شهرسازی

انتهای پیام/