مسجد جامع بازار تهران با قدمت 130 ساله

به گزارش پایگاه خبری اخبار ساخته ها؛ مسجد جامع بازار تهران، یکی از کهن‌سال‌ترین مساجد کشور است، برخی این مکان را، مسجد جمعه نیز خطاب می‌کنند. شاید این نامگذاری به دلیل آن باشد که، مسجد جامع هر شهری محل برگزاری نماز جمعه به صورت جماعت است و از این رو، لقب مسجد جمعه در بین مردم مرسوم شده‌است.
قدیمی‌ترین سندی که درباره ساخت مسجد جامع بازار بزرگ تهران وجود دارد، مربوط به نقشه گریشمن فرانسوی است، که تهران را در سال 1275 هجری قمری نشان می‌دهد.
پلان مسجد جامع بازار تهران در این نقشه، به همان شکلی که امروز مشاهده می‌کنیم، ترسیم شده‌است. پس با این حساب قدمت این مسجد، بنا به قدیمی‌ترین سندی که از آن وجود دارد، به بیش از 130 سال پیش باز می‌گردد. کتاب آثار تاریخی تهران، در جلد اول خود به تألیف سید محمد تقی مصطفی، که در سال 61 توسط انتشارات انجمن آثار ملی روانه بازار شد، درباره این مکان تاریخی و مذهبی نوشته‌است: «تردیدی نمی‌توان داشت که مسجد جامع تهران حداقل در قرن نهم هجری موجود و دایر بوده‌است»
در رابطه با معماری مسجد جامع بازار تهران می‌توان چنین گفت که، مساحتی در حدود 4500 متر مربع با زیربنایی 20 هزار متر مربعی دارد. حیاط زیبای 900 متری آن، که طولش در محور شرقی غربی واقع شده‌است، حوض و سقاخانه‌ای سنتی دارد. هفت شبستان نیز، در آن واقع است که هرکدام به عنوان یک مسجد مجزا محسوب می‌شوند، اما در یک بافت واقع شده‌اند.
اما باستان‌شناسان و مرمت‌کاران آثار باستانی، بر این باورند که این مجموعه در طول زمان و نه به صورت یک مرحله‌ای، احداث و راه‌اندازی شده‌است. زیرا معماری مسجد جامع بازار تهران، به گونه‌ای است که جنس مصالح و بافت بناهای آن از نظر قدمت با یکدیگر متفاوتند.
مسجد جامع تهران با زیر بنای 20 هزار متر مربع از یک حیاط 900 متری، حوض و هفت شبستان تشکیل شده که آنها را با اسامی مسجد می شناسند که عبارتند از:

1.در ضلع جنوبی مسجد جامع، مسجد آیت اله محمدعلی شاه آبادی قرار گرفته است که با عناوین شبستان رفیعی قزوینی، آیت اله، بهاره و عتیق هم خوانده می شود.

2.در ضلع جنوبی مسجد جامع شبستان دیگری وجود دارد که به آن مسجد زیر گنبد، شبستان بزرگ، شبستان تابستانی نیز می گویند.

3.شبستان دیگری که در ضلع جنوبی مسجد جامع بازار تهران قرار دارد شبسستان آیت اله جعفری می باشد.

به این سه مسجد یا بهتر بگویم شبستان روی هم مسجد عتیق می گویند در واقع هر سه شبستان واقع در ضلع جنوبی را به نام مسجد عتیق می شناسند.

4.در ضلع جنوبی مسجد در خارج از بافت مسجد وقتی که از دالان مسجد خارج می شوی مسجد کوچک قرار دارد که آن هم جز مسجد جامع به شمار می رود.

5.در ضلع شمالی مسجد جامع تهران مسجد آیت اله استرآبادی قرار گرفته است.

6.در ضلع شرقی مساجد چهل ستون و زیر زمین قرار گرفته اند.

این مسجد دارای سه درب می باشد که بستگی دارد از کدام سمت به آن نزدیک می شوید. اگر در خیابان پانزده خرداد نرسیده به پامنار وارد بازار مسجد جامع بشوید در پله نوروزخان کوچه نوروزخان مسجد جامع را می بینید. اما اگر از پله نوروزخان گذر کنید و وارد بازار آهنگران بشوید درب غربی مسجد در بازار آهنگران رو به روی مدرسه محمدیه قرار گرفته است این درب اصلی و بزرگ مسجد جامع است و به بازاری که این مسجد در آن قرار دارد هم بازار مسجد جامع می گویند. از سمت مدرسه و بازار صندوق سازها و چهل تن هم به دالانی می رسیم که به درب دیگری از مسجد ختم می گردد. بازدید از این مسجد کهن با شبستان های طاقی شکل و دیوارهای مزین به کاشی کاری های آبی دوران صفویه و قاجار خالی از لطف نیست.
مسجد جامع بازار ایران، در سال 1375 و به شماره ثبت 1793، به ثبت آثار ملی کشور درآمده‌است.

انتهای پیام/