بخش اول/ تهران پایتختی را از دست می دهد؟

به گزارش خبرنگار اخبارساخته ها؛ ایده انتقال پایتخت ‌کشور از تهران به منطقه‌ای جدید، بویژه مکران در جنوب ایران، طی ماه‌های اخیر و با شکل‌گیری دولت چهاردهم به شکل جدی‌تری مطرح شده است. این طرح سابقه‌ای چند ده‌ساله دارد، اما اکنون به دلیل انباشت چالش‌های شهری، محیطی و زیرساختی تهران، بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است.

دلایل مطرح‌شدن طرح

۱. فشارهای زیست‌محیطی و شهری در تهران

تهران با مشکلاتی مانند ترافیک سنگین، آلودگی هوا، فرونشست زمین، بحران آب و جمعیت زیاد مواجه است. این‌ها از جمله دلایلی هستند که گفته می‌شود انتقال پایتخت می‌تواند آنها را کاهش دهد.

۲. توسعه منطقه‌ای و استراتژیک

انتقال بخشی از منابع و تمرکز به جنوب کشور، مخصوصاً منطقه مکران، می‌تواند به توسعه اقتصادی، دریامحوری، و کاهش تمرکز در مرکز کشور کمک کند.

۳. سیاست‌های کلان و نوسازی ساختاری

در دولت جاری، این موضوع با جدیت بیشتری نسبت به گذشته دنبال شده و از سوی مسؤولان عنوان شده است که “اینبار جدی‌تر هستیم.

موانع و چالش‌ها

۱. هزینه‌های بسیار بالا

برآورد شده است که هزینه انتقال پایتخت می‌تواند به صدها میلیارد دلار برسد. این موضوع به‌شدت اجرایی شدن طرح را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

۲. پایداری محیطی منطقه مکران

منطقه مکران گرچه از فرصت‌های بالقوه‌ای برخوردار است، اما با چالش‌هایی همچون بالا آمدن سطح دریا، ریزگردها، و حساسیت محیطی روبه‌روست. کارشناسان هشدار می‌دهند که این منطقه ممکن است برای پایتخت‌شدن مناسب نباشد.

۳. ناپایداری اجماع عمومی و کارشناسی

یکی از انتقادها این است که هنوز مطالعات کامل، ارزیابی‌های اجتماعی و زیربنایی در مورد گزینه‌های مختلف منتشر نشده و طرح بدون اقناع عمومی مطرح شده است.

پیامدهای احتمالی

• اگر انتقال صورت گیرد، ممکن است تمرکز اقتصادی و سیاسی از تهران کاسته شود و فرصت ‌رشد برای مناطق کمتر توسعه‌یافته جنوب فراهم شود.

• در کوتاه‌مدت، طرح می‌تواند منجر به افزایش قیمت زمین و املاک در منطقه پیشنهادی (مکران) شود، حتی پیش از اجرای واقعی طرح.

• اگر به درستی اجرا نشود یا بودجه، زیرساخت‌ها، اقناع عمومی و زمان‌بندی مناسب نداشته باشد، ممکن است مانند تجربه برخی کشورها، منجر به ایجاد شهری نیمه‌کاره، یا ناتمام شود و هزینه‌های سنگینی به بار آورد.

• از منظر اجتماعی، اگر جابه‌جایی باعث تغییر ناگهانی در زندگی مردم شود، ممکن است مهاجرت معکوس یا نابرابری‌های منطقه‌ای افزایش یابد.

در پایان باید گفت؛ طرح انتقال پایتخت ایران، اگرچه از منظر راهبردی و توسعه‌ای جذاب به نظر می‌رسد، اما به شدت با موانع بزرگ اجرایی، محیطی، مالی و اجتماعی روبه‌روست.

در واقع، سؤال اصلی این است: آیا دولت قصد دارد این طرح را عملاً اجرا کند یا اینکه بیشتر در سطح اعلامیه و مطالعات باقی خواهد ماند؟ تا زمانی که مطالعات کامل، شفافیت هزینه‌ها، اقناع عمومی و برنامه زمانی مشخص وجود نداشته باشد، طرح در حد «امکان» باقی خواهد ماند.

انتهای پیام/