بافت قدیمی سنگلج

به گزارش اخبار ساخته ها؛ محله ‌های قدیمی تهران که در واقع هویت شهری پایتخت قلمداد می ‌شوند امروز یکی پس از دیگری در حال نابودی هستند، بر اساس یافته‌ های به دست آمده تاریخچه محله سنگلج تهران به سال ۱۲۵۰ می‌ رسد که در آن زمان از آبادترین و بزرگ ‌ترین محلات تهران بوده است. محله سنگلج در منطقه ۱۲ و مرکز تهران از غرب ارگ سلطنتی تا خیابان شاهپور که امروزه وحدت اسلامی نام دارد امتداد داشت و از شرق نیز تا خیابان جلیل ‌آباد یا خیام امروزی گسترده شده بود. در این محله دروازه قزوین، بازارچه قوام الدوله و دروازه محمدیه واقع شده بود و یکی از محلات آباد و در عین حال پرجمعیت تهران به حساب می ‌آمد.

تاریخچه محله سنگلج تهران به سالهای نخست حکومت رضاشاه برمی‌ گردد و این محله پرجمعیت با نزدیک شدن به جنگ جهانی دوم و ورود سربازان خارجی به تهران، تبدیل به ویرانه شد و محله ‌ای ترسناک و متروک به حساب می ‌آمد.

پس از این یورش‌ ها، تلاش ‌های نخست وزیر وقت در آن زمان، موجب شد تا بازسازی و نگهداری بافت محله انجام شود، زیرا مردم زیادی در این منطقه سکونت داشتند. یکی دیگر از دلایل محبوبیت این محله، وجود تکیه ‌های مذهبی متعدد و گذرهای معروف در آن است.

برخی بناها در این محله ویژگی ‌های برجسته ‌ای دارند. برای مثال کلیسای گئورک مقدس دارای طاق بلند و ردیف ستون ‌هایی است که نشان از پیروی معماران دوران اسلامی دارد. خانه محل زندگی دکتر حسابی نیز نمونه بعدی است که البته بازسازی و مرمت در آن صورت گرفته است.

اما خانه‌ های امروزی محله سنگلج در تهران، تحت تاثیر معماری قدیمی و الگوهای تاریخی نیست و سبک ساخت آنها مانند دیگر نقاط در تهران است. در واقع با نگاهی به بافت مسکونی محله قدیمی سنگلج تهران، متوجه می ‌شویم که خانه‌ های این محله تحت تاثیر سیاست‌ های جدید میراث فرهنگی مبنی بر محدودیت مرتفع سازی در این منطقه است.

بسیاری از بناهای تاریخی که در این منطقه وجود دارند همچنان به صورت نامتقارن و بلاتکلیف باقی مانده‌اند و در گاهی اوقات تبدیل به انبارهای تجاری شده ‌اند که همین موضوع کیفیت بافت شهری در این منطقه را کاهش داده است.

از جمله اماکن مهم محله سنگلج در تهران، به پارک شهر، ساختمان شهرداری تهران و شورای شهر تهران، تماشاخانه (تئاتر) سنگلج کاخ مستوفی الممالک، خانه مستوفی الممالک، کلیسای سورپ گئورگ، خانه پدری محمود حسابی، زورخانه شعبان جعفری، عمارت انجمن شهر، مسجد و خانه شیخ فضل‌الله نوری و بازارچه قوام ‌الدوله می‌ توان اشاره کرد.

منبع: مرکز دایرالمعارف بزرگ اسلامی

انتهای پیام/