اولین خط تلگراف در زمان ناصرالدین شاه

به گزارش خبرنگار اخبار ساخته ها؛ نخستین خط تلگراف بین شهری ایران در سال ۱۲۳۶ شمسی به دستور ناصرالدین شاه آغاز به کار کرد و چیزی نگذشت که همین وسیله به مهم‌ترین ابزار ارتباطی زمان خود تبدیل شد.

انتشار اخبار اختراع وسیله ارتباطی جدیدی با نام تلگراف در اروپا باعث شد که ناصرالدین شاه قاجار دستور دهد خطی برای ارتباط تلگرافی در ایران نیز راه‌اندازی و مورد استفاده قرار گیرد.

«عباسعلی خان دنبلی» را اولین کسی می‌دانند که در ایران زبان مورس را آموخت و به‌عنوان اولین تلگرافچی نخستین ارتباط تلگرافی در ایران میان مدرسه دارالفنون و کاخ گلستان را برای شاه قرائت کرد. پیامی که آن روز عباسعلی خان برای شاه قرائت کرد این بود:

منت خدای را عزّ وجلّ که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزيد نعمت …

خطوط تلگراف در ایران به سال ۱۲۳۴ هجری شمسی بیش از یک دهه بعد از اروپا و آمریکا مابین کاخ گلستان و مدرسه دارالفنون کشیده شد و با توجه ویژه ناصرالدین شاه به سرعت توسعه یافت. نخستین خط تلگراف بین شهری یک سال پس از موفقیت خط آزمایشی تلگراف درون‌شهری در سال ۱۲۳۶، به دستور ناصرالدین شاه بین مدرسه دارالفنون و منطقه سلطانیه واقع در استان زنجان که ییلاق شاه بوده، برقرار شد. چندی بعد و در همین سال خطوط تلگراف به منطقه شمیران و تبریز نیز کشیده شد.

انگلیس که در آن زمان به‌دنبال تکمیل خط تلگراف اروپا به هندوستان بود برای کشیدن خط تلگراف در ایران پیش قدم شد و با دولت ایران قراردادی منعقد کرد. بر اساس این قرارداد يک رشته سيم از راه مديترانه به خانقين کرمانشاه، همدان، تهران، اصفهان، شيراز، کرمان و بندر بوشهر کشيده شد و علاوه‌ بر اين خطوط با عقد قراردادى دیگر در سال ۱۲۴۴ هجری شمسی خط تلگراف به سوى اروپا و شبه‌قاره هند پيوند خورد. در آن زمان در روزنامه وقايع اتفاقيه اخبار و گزارش‌ها مربوط به این تکنولوژی جدید با تعابیری چون چرخ الماس، چرخ آتشی، سيم آهن، راه سيم آهن، چرخ صاعقه و سيم صاعقه کار می‌شد.

عباسعلی خان دنبلی که اولین تلگراف تاریخ ارتباطات ایران را برای شاه قرائت کرده بود به‌عنوان اولین تلگرافچی به استخدام اداره پست و تلگراف درآمد و هم‌زمان با گسترش خطوط تلگراف در ایران از سوی این اداره به نقاط مختلف کشور اعزام می‌شد. سبزوار، خویی، کرمان، کرمانشاه و خراسان نقاطی بود که وی مدتی را در آنجا به‌عنوان تلگرافچی مشغول به کار بود. در آن زمان وظیفه تلگرافچیان این بود که به‌طور مرتب اوضاع شهر خود را به دربار گزارش کنند. برای همین کسانی که برای این کار انتخاب می‌شدند معمتد دربار بودند و فرستاده شخص شاه به شهرهای مختلف به حساب می آمدند. گزارش های تلگرافچی‌ها به دربار که معمولا محرمانه هم بود شامل تمامی اتفاقات مهمی بوده که در شهر رخ می‌داد.

انتهای پیام/