ارطه قسمتی از مازندران

به گزارش اخبار ساخته ها؛ ارطه یکی از شهرهای استان مازندران ایران است. بر اساس سرشماری سال 1395، جمعیت این شهر حدود 10.327 نفر بوده است. قومیت آنها طبری است و به زبان مازندرانی گویش می کنند.

بر اساس کتاب " تاریخ مازندران باستان" تالیف طیار یزدان پناه لموکی به نقل از تاریخ تبرستان ابن اسفندیار آورده است: ورطه دهستانی است دهستانی است به ظاهر باستانی دارای مجموعه ‌ای از چند روستا با نام‌ های کشی کلا(kasikeIa)، جوجاده (jojadeh)، قادیکلا(qadikeIa)، قاسم خل (qasemxeI)، ابوخل (aboxel) – و بورخل (borxel)- واقع در هشت کیلومتری شمال خاوری قائم شهر (شاهی سابق) است که دانسته نیست از چه زمانی به این نام شهرت یافته ‌است. از پسوند خل (xel) در آخر سه نام «قاسم خل»، «ابوخل» - و «بورخل» - برمی آید که منطقه مورد نظر نیز بعد از اسلام محل دامداری بوده‌است؛ زیرا خل در گویش مازندرانی به معنی «بنه» است.

در کتاب تاریخ طبرستان آمده‌است که ابوالعباس طوسی در زمان فرمانروایی بر طبرستان، برای تسلط بر امور طبرستان و جلوگیری از شورش مردم، چهل و پنج پاسگاه در سراسر آن ناحیه تأسیس کرد و هر پاسگاه عده ای نیرو گماشت. محل یکی از این پاسگاه‌ها «ارتاه» بود که با پانصد نیروی طبرستانی اداره می‌ شد. به اعتقاد مورخین ارطه امروزی همان ارتاه می‌ باشد که نام ان در تاریخ آمده ‌است.

آثار ثبت ملی شده ارطه عبارتند از: "حمام بورخیل ارطه"، به شماره ثبت 12558 که مربوط به دوره قاجار است، "تپه دینه کفشگرکلای ارطه"، به شماره ثبت 10273 که مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است.

"امامزاده سید مهدی قادی کلا ارطه" بر بلندای تپه قرار گرفته است که در سالهای گذشته چشمه ای در آن امامزاده می جوشیده است و اثر باستانی دیگر ورطه نیز "پیرتکیه ارطه" است که مربوط به دوره انتهای حکومت صفویان می باشد که با خشت و ساروچ و با نقاشی های زیبا در دیوار خارجی آن بنا باقی مانده است.

انتهای پیام/

منبع: دانشنامه تبرستان و مازندران نوشته جهانگیر نصری اشرفی جلد سوم