درگذشت ذکاء‌الملک دوم

به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز شنبه پنجم آذرماه 1401 خورشیدی، 251امین روز سال جاری، برابر است با اول جمادی‌الاولای 1444 هجری قمری و بيست و ششم نوامبر 2022 میلادی.

80 سال پیش در چنین روزی در سال 1321، محمدعلی فروغی ـ ذُکاءُالمُلک دوم ـ سیاستمدار و ادیب دوره‌ قاجار و پهلوی اول، درگذشت.

محمدعلی فروغی در سال 1254 در تهران به دنیا آمد. در جوانی به مدرسه‌ دارالفنون رفت و بعد از گذراندن مقدمات علوم، به فراگیری دانش پزشکی پرداخت. او در واقع می‌خواست پزشک شود، اما این رشته را مناسب آمال و آرزوهای خود ندید و به ادبیات روی آورد. فروغی در اوائل سلطنت مظفرالدین شاه قاجار به شغل معلمی پرداخت و ابتدا در مدارس، تاریخ، فیزیک و زبان فرانسه تدریس می‌کرد و بعد از درگذشت پدرش ـ میرزا محمدحسین فروغی ذکاءُالملک اول ـ ریاست «مدرسه‌ علوم سیاسی» به او واگذار شد. پس از مدتی، در دوره‌ دوم مجلس شورای ملی، از تهران به نمایندگی انتخاب شد و به ریاست مجلس رسید. فروغی در دوره‌ قاجار چند بار وزیر عدلیه شد و عهده‌دار وزارت خارجه هم گردید. او «اولین نخست‌وزیر دوره‌ پهلوی» هم بود. این دوره از زندگی سیاسی فروغی از اواخر آذر 1304 آغاز شد و تا نیمه‌ خرداد 1305 به درازا کشید.

آخرین مأموریت فروغی سفارت ایران در واشنگتن بود. او در جریان جنگ جهانی دوم در شهریور 1320 باز هم نخست‌وزیر شد تا مقدمات استعفای رضا شاه از سلطنت و جانشینی پسرش محمدرضا را به انجام برساند.

فروغی در عرصه‌ ادبیات جایگاه شاخصی دارد. تألیف و تصحیح متون قدیم، بخش عمده‌ فعالیت‌های او را در این زمینه تشکیل می‌دهد، از آن میان؛ تصحیح «کلیات سعدی» و «خیام» و برگردان «سیر حکمت در اروپا» از زبان فرانسه به فارسی در 3 مجلد. این ادیب و سیاستمدار دوره‌ معاصر، همچنین بنیانگذار «فرهنگستان ایران» که آن را «فرهنگستان اول» می‌گویند، بود و خود ریاست آن را به هنگام تأسیس در سال 1314 به عهده داشت.

محمدعلی فروغی ـ سیاستمدار و ادیب دوره‌ قاجار و پهلوی اول ـ در 5 آذر 1321 در 67 سالگی در تهران درگذشت.

محقق، نویسنده و گوینده: آرش امجدی

تهیه‌کننده: انسیه سمیع‌پور

انتهای پیام/