تعطیلی نظارت بر ساخت وساز در نوروز؛ فرصتی برای تخلفات ساختمانی

به گزارش اخبارساخته ها؛ «سازمان نظام مهندسی ساختمان» و «شهرداری‌ها» نقش مهمی در نظارت بر پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز ایفا می‌کنند، این نهادها با صدور مجوزهای لازم، نظارت بر روند کار و اجرای استانداردهای فنی، پیگیری اجرای مقررات ملی ساختمان و همچنین رسیدگی به شکایات و قصورهای احتمالی به‌عنوان ارکان اساسی مدیریت شهری و صنعت ساختمان شناخته می‌شوند.

بر همین اساس، تعطیلی فعالیت این نهادها در روزهای منتهی به پایان سال و تعطیلات نوروزی، باعث ایجاد مشکلات عدیده‌ای برای شهروندان، مهندسان، مالکان و پیمانکاران می‌شود. این مسئله نه‌تنها فرآیندهای اداری و روند نظارت بر ساخت و سازها را متوقف می‌کند، بلکه باعث کندی پیشرفت پروژه‌ها و ایجاد زیان‌های اقتصادی می‌شود.

تأثیر تعطیلی بر روند صدور مجوزها و نظارت‌های ساختمانی

یکی از مشکلات اصلی که تعطیلی سازمان‌های نظام مهندسی و شهرداری‌ها به وجود می‌آورد، تأخیر در صدور مجوزهای ساخت (پروانه ساختمانی)، پایان کار و استحکام بنا است. بسیاری از متقاضیان که برای آغاز یا ادامه پروژه‌های خود به این مجوزها نیاز دارند، در این بازه زمانی با بلاتکلیفی مواجه می‌شوند.

گفتنی است، این موضوع به‌ویژه برای پروژه‌های مسکونی و تجاری که در مراحل پایانی ساخت قرار دارند و نیازمند تأییدیه‌های نهایی هستند، مشکلات جدی ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، وقفه در نظارت‌های ساختمانی ممکن است منجر به اجرای غیراصولی برخی پروژه‌ها شود که در نهایت ایمنی ساختمان‌ها را به خطر می‌اندازد.

زیان‌های اقتصادی ناشی از تعویق پروژه‌ها

تعطیلی نهادهای نظارتی صنعت ساختمان در روزهای پایانی سال و تعطیلات نوروز، زیان‌های اقتصادی قابل‌توجهی را برای سازندگان و پیمانکاران هم به همراه دارد.

بسیاری از پروژه‌های ساختمانی برنامه‌ریزی شده‌اند تا در موعد مشخصی آغاز شده یا به بهره‌برداری برسند و هرگونه تأخیر در دریافت تأییدیه‌ها می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های نگهداری، دستمزد کارگران و حتی خسارات مالی ناشی از تأخیر در تحویل واحدها به خریداران شود.

علاوه بر این، برخی سرمایه‌گذاران که قصد خرید ملک یا دریافت وام مسکن دارند، به دلیل عدم تکمیل فرآیندهای قانونی، متضرر می‌شوند.

لزوم استمرار نظارت بر گودهای ساختمانی و جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز

مسئله دیگر بلاتکلیفی برخی پروژه‌های ساختمانی در مراحل حساسی مانند گودبرداری است. به نظر می‌رسد در این ایام تدابیر و تمهیدات لازم برای افزایش ایمنی این دست پروژه‌ها، اجرای سازه نگهبان و پایدارسازی جداره گود زیر نظر مهندسان ناظر باید اندیشیده شود که این امر نیز مستلزم استمرار نظارت‌های ساختمانی در این روزها است.

از سوی دیگر برخی افراد سودجو از فرصت تعطیلات استفاده کرده و اقدام به ساخت و ساز غیرمجاز و غیراستاندارد می‌کنند که این موضوع نیز اهمیت استمرار نظارت نهادهای متولی و ایجاد شیفت‌های کاری در ایام تعطیلات را دوچندان می‌کند.

چرا نظارت بر ساخت‌وساز در ایام نوروز تعطیل می‌شود؟

همان‌طور که ذکر شد، با نزدیک شدن به ایام نوروز، روند نظارت بر ساخت‌وساز در شهرها به دلیل کمبود نیرو و مرخصی‌های نوروزی کمرنگ می‌شود. این موضوع می‌تواند پیامدهای زیادی از جمله افزایش تخلفات ساختمانی و زیان مالی برای سرمایه‌گذاران داشته باشد.

در همین راستا، مهدی محرمی شام اسبی رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران  با اشاره به تعطیلی نظارت نظام مهندسی ساختمان و شهرداری در ایام نوروز اظهار کرد: از ۲۰ اسفندماه تا ۲۰ فروردین ماه، نظارت شهرداری‌ها و نظام مهندسی تقریباً متوقف می‌شود.

وی دلیل اصلی این موضوع را کمبود نیروی انسانی و مرخصی‌های نوروزی کارکنان نظارتی دانست و افزود: این تعطیلی چالش‌های زیادی برای صنعت ساختمان ایجاد می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به زیان مالی برای سرمایه‌گذاران و پیمانکاران، افزایش تخلفات ساختمانی و افت بهره‌وری در بخش نظارت مهندسی اشاره کرد.

رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران با تأکید بر خسارات اقتصادی ناشی از این تعطیلی‌ها گفت: وقتی نظارتی بر پروژه‌ها وجود نداشته باشد، بسیاری از آن‌ها متوقف می‌شوند که این مسئله هزینه‌های اضافی برای کارفرمایان و مهندسان به همراه دارد.

محرمی شام اسبی همچنین به افزایش تخلفات ساختمانی در این بازه زمانی اشاره کرد و افزود: برخی افراد در این ایام بدون مجوز اقدام به ساخت‌وساز غیراصولی و تخلفات مهندسی می‌کنند که در درازمدت منجر به کاهش کیفیت ساختمان‌ها و حتی تهدید ایمنی شهروندان خواهد شد.

وی با انتقاد از کاهش نظارت در این بازه زمانی گفت: ما در طول سال برای نظارت دقیق برنامه‌ریزی می‌کنیم، اما در این یک ماه تعطیلی، تمام این برنامه‌ریزی‌ها مختل می‌شود.

پیشنهادات سازمان نظام مهندسی ساختمان

رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران در خصوص راهکارهای جلوگیری از این چالش‌ها تصریح کرد: یکی از پیشنهادهای ما شیفت‌بندی مسئولان کنترل ساختمان در شهرداری‌ها است تا به‌جای تعطیلی کامل، نیروهای نظارتی در شیفت‌های کاری تقسیم شوند و از سیستم‌های هوشمند برای کنترل وضعیت پروژه‌ها استفاده شود.

وی راه‌اندازی سامانه آنلاین گزارش تخلفات را یکی دیگر از راهکارها عنوان کرد و افزود: با ایجاد یک سامانه دیجیتال، مهندسان، پیمانکاران و حتی شهروندان می‌توانند وضعیت پروژه‌های ساختمانی را به‌صورت آنلاین گزارش کنند تا روند نظارت در ایام تعطیلات نیز ادامه داشته باشد.

محرمی شام اسبی بر لزوم تعامل بیشتر نهادهای مسئول تأکید کرد و گفت: وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، شهرداری‌ها و شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی باید با همکاری یکدیگر یک پروتکل نظارتی ویژه برای ایام نوروز تدوین کنند تا از وقوع مشکلات جلوگیری شود.

وی با هشدار نسبت به پیامدهای عدم اجرای این پیشنهادات تأکید کرد: اگر این مشکل حل نشود، هر سال هزاران پروژه ساختمانی در یک ماه تعطیلی دچار تأخیر و زیان مالی خواهند شد. علاوه بر این، افزایش تخلفات ساختمانی باعث خواهد شد برخی ساختمان‌های غیراصولی بدون نظارت اجرا شوند که تبعات جبران‌ناپذیری در آینده خواهد داشت.

رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران خاطرنشان کرد: انتظار داریم شهرداری‌ها و نهادهای مسئول، برای سال آینده تغییرات لازم را در روند نظارت‌های نوروزی اعمال کنند تا صنعت ساختمان از این مشکلات رهایی یابد.

تعطیلات پایان سال و چالش‌های نظام مهندسی ساختمان

به گزارش مهر، طبق گفته‌ی رئیس سازمان نظام مهندسی استان تهران، دلیل اصلی این تعطیلی، کمبود نیروی انسانی و مرخصی‌های نوروزی کارکنان نظارتی است. این موضوع باعث می‌شود بسیاری از فرآیندهای اداری و نظارتی متوقف شده و تخلفات ساختمانی افزایش یابد.

ممنوعیت ساخت‌وساز در ایام نوروز برای حفظ آرامش شهری

بهروز شیخ‌رودی کارشناس اقتصاد شهری در خصوص وضعیت نظارت شهرداری‌ها بر ساخت‌وساز در ایام تعطیلات نوروزی اظهار کرد: شهرداری‌ها عموماً براساس بخشنامه، از ۲۰ اسفندماه به تناسب وضعیت هر شهر تا ۱۰ الی ۱۵ فروردین هرگونه ساخت‌وساز را متوقف می‌کند؛ به عبارت دیگر در بازه زمانی ذکر شده، فعالیت ساخت‌وساز در کشور ممنوع است.

وی ادامه داد: هدف از این ممنوعیت‌ها حفظ آرامش در سطح شهر و حمایت از شهروندان در آستانه عید نوروز است و در صورتی که این اقدام انجام نشود، حجم بالای ساخت‌وساز در شهر موجب نارضایتی مردم خواهد شد، بنابراین ممنوعیت ساخت‌وساز در ایام نوروز موجب حفظ چهره شهری و آرامش عموم مردم جامعه می‌شود.

شیخ رودی افزود: یکی از دلایلی که فعالیت‌های عمرانی در ایام عید تعطیل می‌شود، عدم توانایی سازمان شهرداری در انجام نظارت فنی و مهندسی به‌طور صحیح است. این موضوع باعث می‌شود تا عملیات ساختمانی در این مدت متوقف شود تا از بروز مشکلات و تخلفات احتمالی جلوگیری شود، در صورت انجام این نظارت‌ها، شهرداری باید تخلفات ساختمانی را از طریق ماده ۱۰۰ پیگیری کند، اما این نظارت‌ها در اکثر موارد به درستی انجام نمی‌شود.

به گفته این کارشناس اقتصاد شهری؛ برخلاف تعطیلی بخش نظارتی ساخت‌وساز، شهرداری‌ها در زمینه صدور پروانه ساختمانی در ایام عید نوروز نیز همچنان فعالیت دارند، بنابراین این ممنوعیت تنها مربوط به فعالیت‌های ساخت‌وساز است.

وی در خصوص نظارت بر ساخت‌وساز با دوربین یا سامانه‌های آنلاین در ایام عید مبنی بر اینکه فعالیت‌های ساختمانی متوقف نشود، تاکید کرد: این موضوع از این جهت مهم است که در بسیاری از کشورهای دنیا، شهرداری‌ها در ایام تعطیلات و مناسبت‌های ویژه عملیات عمرانی در سطح شهر را متوقف و ممنوع اعلام می‌کنند.

شیخ رودی با بیان اینکه دولت‌ها در ایام تعطیلات و مناسبت‌های ویژه عملیات عمرانی را متوقف می‌کنند، افزود: در صورتی که بحرانی رخ ندهد، حفاری و سایر فعالیت‌های عمرانی متوقف می‌شود.

وی ادامه داد: وظیفه شهرداری این است که زمینه نظارت قانونی را فراهم کند و این موضوع را با کاهش مدت زمان اعمال نظارت‌ها جبران کند، اگر شهرداری به سازندگان کمک کند و زمان صدور پروانه و مراحل نظارت‌های فنی را کاهش دهد، می‌تواند رضایت آن‌ها را جلب کند.

 همچنین از سوی دیگر کارشناس اقتصاد شهری، تأکید دارد که ممنوعیت ساخت‌وساز در ایام نوروز به‌منظور حفظ آرامش شهری و جلوگیری از آلودگی‌های صوتی اعمال می‌شود. طبق بخشنامه شهرداری‌ها از ۲۰ اسفند تا ۱۰ یا ۱۵ فروردین، فعالیت‌های عمرانی را متوقف می‌کنند، اما همچنان صدور مجوزهای ساختمانی ادامه دارد.

ساخت‌وسازهای غیرمجاز در کمین تعطیلات نوروزی

در پایان، امین حسنوند کارشناس حوزه مسکن در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه پیش‌از تعطیلی نظارت سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها در ایام نوروز، برخی گروه‌های ساختمانی خود به‌صورت داوطلبانه فعالیت را متوقف می‌کنند، گفت: بسیاری از پروژه‌های ساختمانی به دلیل تعطیلات رسمی و نبود نیروی کار در این ایام، روند اجرایی خود را کند یا متوقف می‌کنند. اما تعطیلی رسمی نظارت‌های نظام مهندسی و شهرداری می‌تواند چالش‌های متعددی را به همراه داشته باشد.

وی افزود: شهرداری به دلیل تردد مسافرین نوروزی برای حفظ جلوه و آرامش شهروندان ساخت‌وساز را متوقف می‌کند، اما یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، افزایش ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم شهرها و مناطق حساس است. معمولاً در تعطیلات نوروز، میزان تخلفات ساختمانی افزایش پیدا می‌کند؛ چراکه برخی سودجویان از کاهش حضور ناظران استفاده کرده و اقدام به ساخت‌وساز غیرقانونی می‌کنند. این موضوع می‌تواند در آینده به مشکلات حقوقی و فنی جدی منجر شود.

حسنوند ادامه داد: برخی پروژه‌ها، مانند گودبرداری‌ها یا پروژه‌های حساس عمرانی نظیر پل‌سازی و راه‌سازی، امکان توقف ندارند. گودبرداری، به‌ویژه در مجاورت ساختمان‌های دیگر، فرایند کاملاً مهندسی است که اگر به‌طور ناگهانی متوقف شود، خطرات جانی و مالی جدی ایجاد می‌کند. بنابراین، نظارت مستمر بر چنین پروژه‌هایی حتی در تعطیلات نوروز ضروری است.

این کارشناس ساخت‌وساز و مهندس پایه یک تاکید کرد: تعطیلی نظارت بر ساخت‌وساز در ایام نوروز و ویژه، نه‌تنها باعث کاهش امنیت ساخت‌وساز می‌شود، بلکه از نظر اقتصادی نیز به صنعت ساختمان آسیب می‌زند. صنعت ساختمان‌سازی با بیش‌از ۲۰ عنوان شغلی دیگر ارتباط مستقیم دارد و توقف کارگاه‌ها در این بازه زمانی می‌تواند به کارگران و سرمایه‌گذاران خسارت بزند.

وی اظهار کرد: به جای تعطیلی کامل نظارت‌ها، شهرداری و سازمان نظام مهندسی می‌توانند با بهره‌گیری از سیستم‌های پایش آنلاین و پردازش تصویری، نظارت مستمر بر پروژه‌های ساختمانی داشته باشند. همچنین، تقویت گشت‌های نظارتی در مناطق حساس و تفکیک پروژه‌های قابل تعطیلی از پروژه‌هایی که نیاز به ادامه فعالیت دارند، می‌تواند تا حد زیادی از بروز تخلفات و آسیب‌های اقتصادی جلوگیری کند.

تعلیق نظارت بر ساخت‌وساز؛ فشار مضاعف بر نهادها و سرمایه‌گذاران

 تعطیلی نظارت بر ساخت‌وساز در ایام نوروز مشکلات متعددی را برای سرمایه‌گذاران، پیمانکاران و حتی شهروندان ایجاد می‌کند. تأخیر در صدور مجوزها، افزایش تخلفات ساختمانی، زیان‌های اقتصادی و کاهش بهره‌وری از جمله پیامدهای این تعطیلی است.

همچنین، به رغم اینکه ممنوعیت ساخت‌وساز در این بازه زمانی به‌منظور حفظ آرامش شهری انجام می‌شود، اما نبود نظارت کافی زمینه‌ساز تخلفات و مشکلات فنی، اجرایی و حقوقی خواهد شد. بنابراین، اجرای راهکارهایی مانند شیفت‌بندی نیروهای نظارتی، استفاده از سامانه‌های آنلاین و همکاری بیشتر بین نهادهای مسئول می‌تواند به کاهش این چالش‌ها و بهبود روند نظارت بر پروژه‌های ساختمانی در ایام نوروز کمک کند.

گفتنی است که تعلیق فعالیت‌های نظارتی موجب کاهش کارآمدی و افزایش حجم پرونده‌های عقب‌افتاده در ابتدای سال جدید می‌شود که فشار مضاعفی را بر کارکنان نهادهایی مانند سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری‌ها تحمیل می‌کند.

انتهای پیام/

منبع خبر: مهر