آشنایی با ضوابط چاله آسانسور

 به گزارش اخبار ساخته ها؛ این روزها ساختمان‌های کم طبقه در کلان‌شهرها کمتر مشاهده می‌شود و جای آن‌ها را برج‌ها و ساختمان‌های بلند گرفته‌اند. با این شرایط، وجود آسانسور برای ساختمان‌های بلند الزامی است.

آسانسورها بر حسب تعداد طبقات، ظرفیت و … دارای تحمل وزن متفاوتی هستند و برای طراحی ابعاد آن‌ها، باید فاکتورهای مختلفی را در نظر گرفت. یکی از بخش‌های مهم برای نصب آسانسور در یک ساختمان، چاله آسانسور است؛ رعایت و در نظر گرفتن ضوابط چاله آسانسور و استانداردهای مربوط به نصب آن الزامی و حیاتی است.

آسانسور و اجزای آن

موتورخانه

انرژی‌بخش و نیرو محرکه آسانسور. این بخش، تابلو کنترل آسانسور و باقی قسمت‌های کنترلی را در خودش جای می‌دهد.

کابین آسانسور

اتاقک یا فضایی است که مسافرین در آن قرار می‌گیرند و دارای کف، سقف، دیوارها و درب اتومات یا مکانیکی است.

شاسی آسانسور

پروفیل‌هایی است که در چهار طرف چاه آسانسور قرار می‌گیرند و اسکلت چاه آسانسور را مشخص می‌سازند. این بخش محل نصب ریل‌ها و باقی متعلقات است. نگه‌دارنده ریل، رابطی است که ریل‌ها را به سازه و دیواره چاه آسانسور متصل می‌کند. برای اتصال نگه‌دارنده، بست‌های ویژه و پیچ و مهره به کار می‌رود.

وزنه تعادل

این وزنه یا وزنه‌ها برای حفظ تعادل آسانسور قرار داده می‌شوند. وزنه تعادل وقتی که موتور آسانسور توسط کابل‌ها، کابین را به بالا می‌کشد، برای حفظ تعادل، به پایین حرکت می‌کند.

ریل‌های راهنما

قطعات فلزی با مقطع تی یا ال شکل که برای هدایت کابین به کار می‌روند. این ریل‌ها در واقع راهنمایی هستند برای اینکه آسانسور مسیر کاملاً قائمی را همیشه بپیماید.

سیستم ترمز ایمنی یا پاراشوت

این بخش برای مواقع اضطراری است که وقتی آسانسور با سرعتی غیرعادی حرکت کرد، فعال شده و کابین را متوقف کند. سیستم ایمنی ترمز  معمولاً در بخش زیرین یا بالای چهارچوب کابین و وزنه تعادل قرار داده‌می‌شود.

کنترل‌کننده مکانیکی سرعت یا گاورنر

این بخش توسط سیم بکسل یا زنجیر به سیستم ایمنی ترمز متصل می‌شود و وقتی که آسانسور سرعتی بیش از حد دارد، ضمن دستور قطع برق آسانسور، سیستم ترمز ایمنی را هم فعال می‌کند.

ضربه‌گیر یا بافر

ضربه‌گیر یک وسیله‌ی ارتجاعی است که از برخورد خارج از کنترل و ناگهانی کابین آسانسور یا وزنه تعادل به کف چاله جلوگیری می‌کند. حواستان باشد که ضربه‌گیر برای متوقف‌کردن آسانسور در موقع سقوط طراحی نشده؛ برای کاهش اثرات سقوط باید حتماً سیستم ترمز ایمنی فعال باشد.

منظور از چاله آسانسور چیست؟

تمامی بخش‌های مختلف یک آسانسور در درون قسمتی به نام چاه آسانسور در ساختمان قرار می‌گیرند. اما منظور از چاه آسانسور چیست و چاله آسانسور به کدام بخش اشاره دارد؟ چاه آسانسور به فضایی گفته می‌شود که مانند یک تونل عمودی است و از پی تا سقف آخرین طبقه ساختمان و اتاقکی که در بالای ساختمان و در حکم موتورخانه آسانسور است، کشیده شده. کابین، شاسی و سایر بخش‌های مختلف آسانسور در داخل همین تونل قرار می‌گیرند. چاه آسانسور با دیوارهای داخلی طبقات و درب‌ها محصور می‌شود.

برای نصب یک آسانسور باید استانداردها و ضوابط مربوط به آن رعایت و به درستی اجرایی شود. یکی از ضوابط چاه آسانسور این است که باید کاملاً عمود و شاقول‌شده باشد، خمیدگی و تابیدگی نداشته باشد و هیچ‌گونه تجهیزات غیر آسانسوری هم در این فضا نباید نصب یا عبور داده‌شود. طول، عرض و ارتفاع آسانسور هم بر اساس نوع آسانسور و معماری باید به درستی محاسبه و معین شود.

چاله آسانسور به قسمت پایینی چاه آسانسور که در پی ساختمان قرار می‌گیرد، اشاره می‌کند. این بخش برای تعمیر آسانسور، قراردادن ضربه‌گیر و … در نظر گرفته‌می‌شود.

ضوابط چاله آسانسور

برای نصب آسانسور، ابتدا باید فضای آسانسور در ساختمان در نظر گرفته شود. در نظر گرفتن فضای مربوط به چاله آسانسور ابتدایی‌ترین مرحله نصب آسانسور است. همچنین در نظر گرفتن فضای مناسب برای چاله آسانسور یکی از موارد مهم در تأمین ایمنی آسانسور است. در ادامه ظوابط مربوط به ابعاد، آب‌بندی و حفر چاله آسانسور را شرح می‌دهیم.

ضوابط چاله آسانسور: تعیین تعداد آسانسور

پیش از این‌که ابعاد آسانسور مشخص شود، باید تعداد آسانسور مورد نیاز با توجه به تعداد طبقات و ظرفیت تعیین شود. تعداد آسانسور مورد نیاز یک ساختمان با توجه به حجم تردد افراد در ساختمان تعیین می‌شود. در این مورد باید ضوابط مربوط به مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان در نظر گرفته‌شوند.

طبق بند ۱۵-۲-۱-۲، ساختمان‌هایی که مسیر عمودی آن‌ها بیش از ۷ متر از کف ورودی اصلی باشد، حتماً نیاز به آسانسور دارند. بر اساس بند ۱-۲-۱-۳، ساختمان‌های ۸ طبقه با طول مسیر حرکت ۲۸ متر و بیشتر از کف ورودی اصلی، باید حداقل دو آسانسور داشته باشند؛ حتی اگر طبق محاسبات به این نتیجه برسیم که یک دستگاه آسانسور کفایت می‌کند. در ساختمان‌هایی که از ورودی اصلی، مسیر حرکت عمودی بیش از ۲۱ متر باشد، طبق بند ۱۵-۲-۱-۴ قانون ساختمان، باید حداقل یک دستگاه آسانسوری که مناسب حمل بیمار با برانکارد باشد، در نظر گرفته‌شود. همچنین، در ساختمان‌هایی که چند آسانسور دارند، حتماً باید یکی از آسانسورها قابلیت حمل ویلچر را داشته باشد (بند ۱-۲-۱-۵).

ضوابط چاله آسانسور: ابعاد چاله

ابعادی که برای چاه آسانسور در نظر گرفته‌می‌شود، حدوداً ۲۰ سانتیمتر از هر طرف، بیشتر از ابعاد کابین آسانسور است. برای چاله آسانسور هم ۱۰ سانتی متر به ابعاد چاه اضافه می‌کنند تا فضای کافی برای نصابان در رابطه با اجرای آرماتورهای جانبی چاله یا چاهک آسانسور در نظر گرفته شد‌ه‌باشد.

– درنهایت ابعاد چاله یا چاهک آسانسور باید تقریباً به اندازه همان ابعاد چاه آسانسور باشد.

– حداقل عرض کابین آسانسور در ساختمان‌های عمومی، ۱۱۰ سانتی متر و حداقل عمق ۱۴۰ سانتی متر باید باشد.

– برای آسانسور ویلچربر، حداقل ابعاد کابین ۱۴۰*۱۱۰ سانتی متر باید باشد. عرض بازشو در کابین باید حداقل ۸۰ سانتی متر باشد و آسانسور باید مجهز به سیستم تراز طبقه مجدد و دکمه باز ماندن در کابین برای مدت طولانی‌تر از زمان عادی بسته‌شدن باشد.

– برای آسانسور برانکاردبر، حداقل ابعاد کابین باید ۲۱۰*۱۱۰ سانتی‌متر باشد. عرض بازشو در کابین باید حداقل ۹۰ سانتی متر و آسانسور مجهز به سیستم تراز طبقه مجدد و دکمه باز شدن در کابین برای مدت طولانی‌تر از زمان بسته‌شدن عادی در باشد.

*برای آسانسور ۵ نفره، بهترین عمق ۱۶۰ سانتی‌متر می‌باشد. در این صورت علاوه بر در نظر گرفتن خطاهای انسانی، حس خفگی و کوچک بودن به مسافران ندهد. برای ظرفیت‌های بالاتر بهتر است به ازای هر نفر، ۱۰ سانتی‌متر به این مقدار اضافه شود.

ضوابط چاله آسانسور: آب‌بندی چاله

آب‌بندی چاله آسانسور به خصوص در مناطقی با سطح آب زیرزمینی بالا، بسیار مهم است. چون در این مناطق به علت قرار گرفتن چاله در سطح‌های پایین زمین و فشار منفی، احتمال نفوذ آب به دیواره‌های چاله آسانسور بیشتر و آب‌بندی مشکل‌تر است. برای آب‌بندی چاله آسانسور می‌توان چاله آسانسور را ایزوگام و یا از مواد نفوذگر برای پر کردن خلل و فرج‌های بتن استفاده کرد.

ضوابط چاله آسانسور: مراحل حفر و ایجاد چاله آسانسور

حفر چاله آسانسور مراحل مختلفی دارد که در هر مرحله باید الزامات مربوط به آن اجرایی شود:

آماده‌سازی کف چاله آسانسور: برای آماده‌سازی کف چاله، باید ارتفاع اولین توقف آسانسور، قبل از بتن‌ریزی کف چاله، ۱۹۰ سانتی‌متر باشد. در موقع بتن‌ریزی کف، با توجه به نقشه سکوهای ضربه‌گیر و وزنه تعادل، یک فضای ۱۰ سانتی‌متری و یک فضای ۳۰ سانتی‌متری باید برای آرماتوربندی و بتن‌ریزی کف در نظر گرفته‌شود و باید ارتفاع یا عمق چاهک در نهایت حداقل ۱۵۰ سانتی‌متر باشد.

دیوارکشی اطراف چاهک: این مرحله در صورتی‌که آهن‌کشی انجام نشده‌باشد، صورت می‌گیرد. سه طرف چاهک یا چاله آسانسور، یعنی رو به رو، چپ و راست باید از کف تمام شده اولین توقف تا اتاقک موتورخانه بر روی بام، دیوارکشی شود. این دیوارکشی با روش‌های ورق‌کشی، رابیتس‌بندی و یا آجرکشی می‌تواند، پیاده‌سازی شود. دیوار از طرف داخلی چاله با سیمان، خاک و گچ باید اندود شود.

بتن‌ریزی سقف چاهک: پس از این‌که عملیات نصب درب‌ها و ریل انجام شد و تأییدیه از سمت فروشنده آسانسور با توجه به مشخصات فنی محل نصب ریل‌ها، قالب‌گذاری آرماتوربندی و بتن‌ریزی دریافت شد، بتن‌ریزی سقف چاهک انجام می‌شود. زمان لازم برای استحکام بتن حدوداً ۱۵ روز است. نیروی وارد شده به سقف بتنی چاله آسانسور دینامیکی به شرح زیر است:

آسانسور ۴ نفره، حدود ۳۰۰۰ کیلوگرم

آسانسور۶ نفره، حدود ۳۲۰۰ کیلوگرم

آسانسور ۸ نفره، حدود ۳۸۵۰ کیلوگرم

آسانسور ۱۵ نفره، حدود ۶۲۰۰ کیلوگرم

انتهای پیام/

منبع خبر: بیمه دات کام