شرق پایتخت در آستانه فرونشست
طاهره ادیبی
به گزارش اخبارساخته ها؛ سیدعلی شریفی، معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، هشدار داده که اگر اقدامات پیشگیرانه جدی اجرا نشود، نهتنها مناطق جنوبی و غربی پایتخت بلکه بخشهایی از شرق تهران نیز طی سالهای آینده درگیر این بحران خواهند شد.
جنوبغرب تهران در خط مقدم فرونشست
شریفی در توضیح گستره این پدیده گفت: فرونشست عمدتا از بخش جنوبغربی تهران آغاز شده و هماکنون منطقه ۱۸ و بخشهایی از مناطق ۲۱، ۱۷، ۹، ۱۰ و ۱۹ با این خطر مواجه هستند. بر اساس پایشهای رسمی، میزان فرونشست نقطهای در برخی مناطق تهران به بیش از ۳۰ سانتیمتر در سال رسیده است؛ رقمی نگرانکننده که زیرساختهای حیاتی شهر را تهدید میکند.
علت اصلی؛ برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی
به گفته معاون سازمان مدیریت بحران تهران، دلیل اصلی فرونشست، برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی است. کاهش بارندگی، گرمای شدید و تبخیر بالا، از یک سو باعث کاهش تغذیه آبخوانها شده و از سوی دیگر افزایش جمعیت و مصرف، فشار بیسابقهای بر ذخایر زیرزمینی وارد کرده است. نتیجه، خالی شدن لایههای خاک و نشست تدریجی زمین است.
تبعات پنهان اما پرهزینه
فرونشست برخلاف فروچالهها ناگهانی رخ نمیدهد؛ به همین دلیل ممکن است مردم آن را بهطور مستقیم احساس نکنند. اما اثرات آن بر خطوط لوله آب، گاز و نفت، شبکه راهآهن و زیرساختهای شهری کاملا محسوس است. شریفی یادآور شد: «راهآهن مجبور است هر از گاهی ترازیابی مجدد انجام دهد و شکستگی لولهها نیز عمدتا ناشی از همین پدیده است.» این روند در بلندمدت هزینههای سنگینی بر شهر تحمیل خواهد کرد.
اقدامات پیشگیرانه؛ از کمیته اندیشهورز تا توسعه فاضلاب
به گفته شریفی، برای مقابله با این بحران، «کمیته اندیشهورز فرونشست» در سازمان مدیریت بحران تهران تشکیل شده و در سطح ملی نیز کارگروهی به مسئولیت وزارت نیرو و با همکاری چند وزارتخانه دیگر مشغول فعالیت است. در مقیاس شهری، توسعه شبکه فاضلاب و تصفیهخانهها بهعنوان اقدامی کلیدی دنبال میشود تا پساب تصفیهشده ضمن آبیاری فضای سبز، به تغذیه آبخوانها کمک کند. این طرح بهویژه در مناطق ۲۲ و جنوبی تهران در حال اجراست.
شرق تهران؛ خطر در کمین
شریفی تاکید کرد: «نیمه شمالی تهران به دلیل بافت سنگی با خطر فرونشست مواجه نیست، اما هرچه به سمت شرق حرکت کنیم، احتمال درگیری مناطق جدید با این پدیده افزایش مییابد.» او هشدار داد که در صورت ادامه شرایط موجود و عدم مدیریت صحیح منابع آبی، مناطق شرقی تهران نیز طی سالهای آینده به کانونهای جدید فرونشست تبدیل خواهند شد.
تفکیک فرونشست از فروریزش
یکی از نکات مهمی که شریفی بر آن تاکید کرد، ضرورت تمایز میان «فرونشست» و «فروریزش» یا «فروچاله» است. به گفته او: «وقتی ناگهان زمینی فرو میریزد یا خیابانی نشست میکند، آنچه رخ داده فروریزش ناشی از شستهشدن خاک است، نه فرونشست. فرونشست یک فرآیند آرام و تدریجی است، اما فروریزش ناگهانی و خطرناک رخ میدهد.»
فرونشست امروز شاید برای شهروندان پایتختی چندان محسوس نباشد، اما در واقع خطری خاموش است که زیر پای تهران گسترده شده و میتواند آینده شهر را با بحرانهای عمیقتر روبهرو کند. هشدار کارشناسان روشن است: بدون اصلاح سیاستهای آبی و مشارکت جدی دستگاههای اجرایی، تهران در سالهای آینده با هزینههای جبرانناپذیر مواجه خواهد شد.
انتهای پیام/
منبع خبر: سما نیوز
