پایان رالی بورس؟

ارزش معاملات 6همت چه می‌گوید؟

افت شدید میانگین ارزش معاملات در کوتاه‌مدت در کنار سقوط این سنجه آماری به زیر 7هزار‌میلیارد‌تومان سبب شد تا ارزش دلاری دادوستدهای بورسی از مرز حساس 100میلیون دلار پایین‌تر بیاید. انتظار می‌رود که این ارزش معاملات به‌طور میانگین در هفته‌جاری و شاید حتی هفته بعد و تا زمانی‌که هیجان ناشی از تحولات سیاسی کمتر نشود، در محدوده‌های فعلی باقی‌بماند. هرچند این موضوع می‌تواند نگرانی‌ها را در بازار افزایش دهد، اما به احتمال قوی، متغیرهای اقتصادی به کمک بورس خواهند آمد. به‌نظر می‌رسد که شاخص‌کل بورس به محدوده حمایتی ۲‌میلیون و ۶۰۰‌هزار واحد واکنش نشان دهد، ضمن آنکه هرقدر روند اصلاحی ما شدیدتر شود و حتی در یک سناریوی بدبینانه، اصلاحی را تا محدوده ۲‌میلیون و ۵۰۰‌هزار واحد تجربه کنیم، P/E بازار همزمان با گزارش‌های ۹ماهه که در حال منتشر‌شدن هستند، تعدیل خواهدشد و حتی ممکن است که این نسبت دوباره به محدوده 7 تا 7.5واحد برگردد.

در صورت ثبات شرایط سیاسی و عدم‌جدی‌شدن تنش‌ها بین ایران و غرب می‌توان شاهد این موضوع بود که بازار با تقاضای جدیدی به واسطه ارزندگی بیشتر همراه شود. اکنون مهم‌ترین متغیری که وزن بالایی به نوسانات بازار می‌دهد، عوامل سیاسی است. اگر سناریوی جدی‌‌‌‌‌‌شدن تنش و درگیری‌های سیاسی منتفی شود، احتمالا خطری جدی بازار سرمایه را تهدید نخواهد کرد، اما سناریویی برخلاف سناریوی یادشده، دوباره نسبت P/E بازار را به محدوده 6واحد هدایت خواهد کرد. به این معنا که بازار نمی‌خواهد P/E بالای 6واحد را به سود خالص بازار نسبت دهد.

با توجه به قیمت ارز توافقی و سیاستی که با سرعت زیاد‌ به سمت تک‌‌‌‌‌‌نرخی‌‌‌‌‌‌شدن ارز پیش‌می‌رود، احتمال آنکه در کوتاه‌مدت P/E بازار به بالای 12برسد، افزایش می‌‌‌‌‌‌یابد. یک سناریوی بسیار خوش‌بینانه هم در کنار سایر سناریوها وجود دارد. اگر مدیریت ریسک بین ایران و آمریکا منجر به یک توافق گسترده شود، در این‌صورت می‌‌‌‌‌‌توانP/E حدود 20را هم برای بازار مدنظر قرار دهیم. در بلندمدت، خبر مذاکره به‌طور میانگین P/E بازار را تا حدود ۱۵واحد بلندمدت هم تعدیل خواهد کرد. در سناریوهای مورد بررسی در نهایت می‌توانیم شاهد آن باشیم که شاخص‌کل پس از پایان جو هیجانی بازار از محدوده ۳‌میلیون هم عبور کند.