به گزارش خبرنگار پایگاه اخبار ساخته‌ها؛ امروز چهار‌شنبه چهاردهم دی‌ماه 1401 خورشیدی، 290اُمین روز سال جاری، برابر است با یازدهم جمادی‌الثانی 1444 هجری قمری و چهارم ژانویه 2023 میلادی.

109 سال پیش در چنین روزی در سال 1292، نخستین هواپیما در ایران به پرواز درآمد. برای اجرای یک برنامه‌ پرواز نمایشی در آسمان تهران توسط خلبانی لهستانی با یک هواپیمای دوباله‌ سبک در زمان احمد شاه قاجار، نخستین هواپیما در 14 دی 1292 در آسمان ایران پرواز کرد. دست‌اندرکاران این هواپیما با فروش بلیط نمایش مختصری داده بودند. تا سال‌ها بعد، پروازها غالباً نمایشی بود و هواپیماها تنها برای این منظور به ایران می‌آمدند. همچنین تا نیمه‌ سال 1301، زمین مشخصی در تهران برای فرود و برخاستن هواپیما وجود نداشت، تا این‌که در پی درخواست دولت انگلستان برای فرود هواپیما، دولت ایران زمینی در جنوب تهران برای این کار اختصاص داد.

اما برگردیم به 14 دی ماه 1292 زمان احمدشاه قاجار که نخستین هواپیما در آسمان ایران دیده شد.

کوزمینسکی خلبان لهستانی این هواپیما، قطعات مجزای یک هواپیمای بلریو 11 را از روسیه و از طریق بندر انزلی با اتومبیل به تهران آورد و پس از سرهم کردن آن، نخستین پرواز را بر فراز تهران به انجام رساند. نبود مکان مناسب برای فرود، خلبان را وادار کرد در میدان مشق فرود بیاید.

در تاریخچه پست و تلگراف و تلفن ایران، در شرح ایجاد خطوط پستی هوایی، به ورود نخستین هواپیما به ایران اشاره شده است: «طیاره‌‎ای در آسمان تهران نمودار شده و در میدان مشق فرود می‌آید و فردای آن روز احمدشاه با جماعتی از درباریان و خدمتگزاران دستگاه کشوری و لشکری از آن دیدن کرده در کنار آن عکسی هم به یادگار می‌گیرند».

روزنامه ارشاد از مطبوعات زمان قاجار هم در گزارشی از نخستین پرواز هواپیما بر فراز ایران در همین تاریخ (14 دی 1292) خبر می‌دهد و می‌نویسد: «خلبان این هواپیما پیش از این در چند کشور دیگر نیز پروازهای نمایشی انجام داده و از مردم پول گرفته است؛ خلبان لهستانی در تهران هم بلیط فروخته و پس از مختصر گردشی بر فراز تهران به سمت البرز رفته است». بنا به این گزارش، چند روز بعد قطعات متلاشی‌شده هواپیما روی چهارچرخه‌ای اسبی در کنار خیابان علاءالدوله (فردوسی) به سمت میدان توپخانه حمل می‌شده است.

اکنون تنها یک سند تاریخی از نخستین هواپیما در ایران دردست است. همان عکسی که احمدشاه قاجار را در کنار جمعی از همراهان با خلبانی که احتمالاً کوزمینسکی باشد، نشان می‌دهد. این عکس همان عکسی است که گفته شده احمدشاه و درباریان با هواپیما برداشته‌اند و در روزنامه ایلوستراسیون فرانسه چاپ شده است.

بازنویسی و تنظیم: آرش امجدی

تهیه‌کننده: انسیه سمیع‌پور

انتهای پیام/