آشنایی با انواع مالیات بر مسکن

به گزارش اخبار ساخته ها؛ یکی از هزینه‌هایی که هنگام خرید و فروش مسکن باید پرداخت شود مالیات بر مسکن است. افراد باید این هزینه‌ها را جهت نقل و انتقال انواع سند ملکی به عنوان مالیات پرداخت کنند. اما نکته اینجاست که این مالیات مسکن انواع مختلفی دارد که معامله‌گران باید با آن آشنا باشند. نه تنها مالیات بلکه قسمت‌های مربوط به درصد مالیات پرداختی، شرایط مربوط به دارایی، بخشنامه‌ها و اظهارنامه سازمان امور مالیاتی نیز از اهیمت بالایی برخوردار هستند.

در ادامه با انواع مالیات مسکن و مواردی مربوط به آن بیشتر آشنا می‌شوید.

مالیات بر مسکن چیست؟

قبل از اینکه سراغ تعریف انواع مالیات بر مسکن برویم می‌خواهیم تعریفی از خود مالیات مسکن داشته باشیم. واژه «مالیات» به این معناست که ما به دولت پولی را طبق قوانینی مشخص پرداخت می‌کنیم. مالیات یک هزینه اجتماعی محسوب می‌شود که عموم افراد جامعه وظیفه دارند برای بهره‌برداری از امکانات و منابع کشور پرداخت کنند. جدا از مالیات مسکن، انواع دیگری از مالیات شامل مالیات بر مصرف، مالیات بر درآمد کشاورزی، مالیات مشاغل، مالیات بر دارایی و… نام برد.

و در نهایت مالیات بر مسکن نیز یکی از انواع مالیات است که به صنف ساختمانی مربوط می‌شود که پرداخت آن اجتناب‌ناپذیر بوده و انواع مختلفی دارد.

انواع مالیات در بخش املاک و مستغلات

مالیات در بخش مسکن مانند هر نوع مالیاتی دیگری طبق قوانین باید پرداخت شود و هیچ راهی برای پرداخت نکردن آن وجود ندارد. در بخش املاک پرداخت مالیات بستگی به معیارهایی مانند ارزش معاملاتی ملک دارد. از آنجا که در بازار مسکن معاملات مختلفی انجام می‌شود، انواع مالیات بر مسکن نیز وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

• مالیات نقل و انتقال
• مالیات بر درآمد اجاره
• مالیات بر خانه‌های خالی
• مالیات بر اراضی بایر
• مالیات بر درآمد حاصل از ساخت و فروش 

مالیات نقل و انتقال

در ماده ۵۹ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶، به دو صورت می‌باشد:

• نقل و انتقال قطعی املاک
• نقل و انتقال حق واگذاری یا همان سرقفلی برای واحدهای تجاری

که در سال ۱۳۶۶ به مأخذ ارزش معاملاتی، مالیات برای ۲۰ میلیون ریال ۴ درصد، از ۲۱ تا ۶۰ میلیون ۸ درصد و نسبت به مازاد ۶۰ میلیون ریال ۱۲ درصد بودند.

اما در در سال ۱۳۸۰ و طبق اصلاحیه مالیات‌های مستقیم، ماده ۵۹ تغییر یافت و از سال ۱۳۸۱ ساختار بالا حذف شده و مالیات نقل و انتقال قطعی املاک برای هر سطحی از ارزش معاملاتی شامل نرخ مالیاتی ۵ درصد و نرخ مالیات برای نقل و انتقال حق واگذاری شامل ۲ درصد می‌باشد.

در سال ۱۳۹۴ نیز تغییرات این نوع مالیات نیز به اصلاح ارزش معاملاتی املاک مربوط شد که این تعیین ارزش معاملاتی توسط کمیسیون تقویم املاک صورت می‌گیرد. پنج عضو در این کمیسیون حضور دارند که شامل نمایندگانی از سازمان امور مالیاتی کشور، وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و شورای اسلامی شهر می‌باشند. این کمیسیون سالانه برگزار می‌شود که ارزش معاملاتی املاک را به تفکیک عرصه و اعیان تعیین می‌کند.

این نوع مالیات بر مسکن به موارد مربوط به درآمدهای ناشی از اجاره مسکن تعلق می‌گیرد. املاک بالای ۲۰۰ متر در شهرستان‌ها و بالاتر از ۱۵۰ متر در تهران شامل این نوع مالیات می‌شوند. مالیات بر اجاره به دو دسته تقسیم می‌شود:

• مالیات اجاره دست اول
• مالیات اجاره دست دوم

اگر ملک توسط مالک اصلی آن اجاره داده شود جزء اجاره دست اول و اگر توسط مستآجر اجاره داده شود جزو مالیات اجاره دست دوم به حساب می‌آید. در هر کدام از این موارد میزان مالیات متفاوت بوده و دارای سقف مشخصی است.

برای مالیات اجاره دست اول ابتدا ۲۵ درصد از کل مبلغ اجاره به منظور تأمین هزینه‌های استهلاک ساختمان و تعهدات مالک کسر می‌شود و مابقی نیز به عنوان مالیات پرداخت می‌شود. در مالیات اجاره دست دوم، اجاره دریافتی و اجاره پرداختی و مابه تفاوت آن‌ها به عنوان مالیات در نظر گرفته می‌شود.

ممکن است مالک دارای چندین ملک باشد و یک واحد به عنوان محل سکونت مالک و یک واحد برای سکونت افراد نزدیک خانواده مانند پدر و مادر، فرزندان، همسر در نظر گرفته شود که در این صورت مشمول پرداخت مالیات نمی‌باشد.

اگر تنها راه درآمد مالک از اجاره ملک باشد، با توجه به سقف تعیین شده از سوی مراجع مشمول پرداخت مالیات نمی‌باشد.

مالیات بر خانه‌های خالی

یکی دیگر از انواع مالیات بر مسکن مالیات خانه‌های خالی است که نه تنها موجب افزایش هزینه نگهداری خانه‌های خالی برای مالکان آن می‌شود بلکه به عنوان اهرمی در کنار سیاست‌های افزایش عرضه مسکن برای کاهش قیمت و ایجاد تعادل در بازار مسکن عمل می‌کند.

خانه‌های خالی جزء جدایی ناپذیری از تعادل در بازار مسکن به حساب می‌آیند. قانون مالیات خانه‌های خالی نیز برای اولین بار در سال ۱۳۶۶ به تصویب رسید و در سال ۱۳۸۰ مجدد طبق اصلاحیه‌ای مجدد لغو شد. دلیل لغو آن نیز هزینه‌های اجرایی این مالیات بود که از درآمد آن بیشتر بود!

در سال ۱۳۹۴ و در ماده ۵۴ مجدداً این قانون برای واحدهای مسکونی در شهرهایی که بیش از یک‌صد هزار نفر جمعیت دارند تصویب شد. این خانه‌ها که به استناد سامانه ملی املاک و اِسکان کشور با عنوان «واحد خالی» شناخته می‌شوند، در سال دوم مشمول یک دوم مالیات، در سال سوم برابر مالیات متعلقه و در سال چهارم به بعد شامل یک و نیم برابر مالیات متعلقه می‌شوند.

مالیات بر اراضی بایر

در اصلاحیه سال ۱۳۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم حذف شد و مالیات بر اراضی به طور کلی لغو شد.

مالیات بر اراضی بایر مجدداً در قانون ساماندهی و جهت حمایت از تولید مسکن و عرضه آن به نرخ ۱۲ درصد به مأخذ ارزش معاملاتی مسکن وضع شد که در حال حاضر همچنان فاقد عمل‌کرد است.

مالیات بر اراضی بایر برای اولین بار در سال ۱۳۴۵ طبق ماده ۲۱۴ قانون مالیات‌های مستقیم در محدوده شهر تهران و سایر شهرستان‌ها به تصویب رسید. از این رو این مالیات را به عنوان قدیمی ترین مالیات در حوزه املاک و مستغلات می‌دانند. این مالیات در سال ۱۳۶۶ نیز تصویب و استمرار یافت. طبق ماده ۱۲ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال ۱۳۶۶ و اصلاحات سال ۱۳۷۱ هرگونه اراضی بایر واقع در محدوده شهرها که بدون عذر موجهی بایر بمانند تا دو سال معادل ۲ درصد ارزش مربوطه، تا چهار سال پس از دو سال مذکور ۴ درصد ارزش آن و پس از آن معادل ۵ درصد ارزش مربوطه شامل مالیات می‌شوند.

مالیات بر درآمد حاصل از ساخت و فروش

در حوزه املاک و مستغلات ساخت و ساز و فروش ملک نیز شامل مالیات می‌شود. اگر افراد شروع به ساخت و ساز ساختمان و فروش آن کنند، برای اینکه مشمول پرداخت مالیات شوند، باید از تاریخ صدور گواهی پایان کار ساختمان ۳ سال نگذشته باشد. اگر از تاریخ صدور گواهی پایان کار ۳ سال گذشته باشد ملک شامل مالیات ساخت و ساز نمی‌شود.

یکی از وظیفه‌های اداره شهرداری این است که همزمان با صدور پروانه ساخت و همچنین هنگام صدور پایان کار مراتب را جهت تشکیل پرونده مالیاتی به اداره امور مالیاتی گزارش دهد.

منبع خبر: ملکاوی

انتهای پیام/